CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေ ၂၇

တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် ဘရာဇီးနိုင်ငံနှင့် တောင်အာဖရိကမှ ပြောင်းများ ၀ယ်ယူခြင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြောင်း စျေးကွက်အတွက် အကျိုးသက်ရောက်မှု မရှိနိုင်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း ဒု ဥက္ကဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ ထွက်ရှိသော ပြောင်းများကို ထိုင်းနိုင်ငံသို့ အများဆုံး တင်ပို့နေရပြီး၊ တရုတ်နိုင်ငံသို့ ရှမ်းပြည်နယ် ဒေသတွင် ဘိန်းအစားထိုး သီးနှံအဖြစ် စိုက်ပျိုးထားသည့် ပြောင်းအနည်းငယ်ကိုသာ တင်ပို့နေရခြင်း ဖြစ်ရာ တရုတ်စျေးကွက်အတွက် စိုးရိမ်စရာ မလိုကြောင်း သိရသည်။

“တရုတ်နဲ့ အရောင်းအဝယ်က ဘိန်းအစားထိုး ကိုတာ ပေါ့။ နယ်စပ်ဒေသမှာ စိုက်ပျိုးတဲ့ ပြောင်းတွေကို ကိုတာ ဝယ်ယူတဲ့ စနစ်ကလည်း ၁၀ လပိုင်း၊ ၁၁ လပိုင်းလောက်ပဲ ရှိသေးတော့ တရုတ်ကို တိုက်ရိုက်ရောင်းချမှု အားက သိပ်မရှိတဲ့အတွက် သိပ်ပြီးတော့ သက်ရောက်မှု မရှိနိုင်ဘူးပေါ့နော်။ မြန်မာ့ပြောင်းဈေးကွက်ကို ဘာမှ မပြောင်းလဲ နိုင်ဘူး ” ဟု ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပြောင်းတင်ပို့မှုမှာ အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်ကာလဖြစ်သည့်အတွက် အဓိက တင်ပို့လျက် ရှိနေကြောင်းနှင့် တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့မှုသည် ပြည်တွင်းပြောင်းထွက်ရှိမှု၏ ၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သာ ရှိသည်ဟု သိရသည်။

သို့ရာတွင် တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် မြန်မာ့ပြောင်းကိုလည်း တန်ချိန် အများအပြား ဝယ်ယူရန် ကမ်းလှမ်းမှုများ ရှိနေ ကြောင်း ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်း၊ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း အတွင်းရေးမှူး ကိုစိုင်းဖြိုးလွင်ဦးက ပြောသည်။

“တရုတ်ကို အများကြီး ပို့နေတာ မဟုတ်ဘူး။ တရုတ်ဈေးကွက်က ဈေးမကိုက်သေးတော့၊ ထိုင်းဈေးကွက်ကို မမှီသေးတော့ တရုတ်ကို မပို့နိုင်သေးဘူး။ လက်ရှိကတော့ ကျနော်တို့က ထိုင်းဈေးကွက်ကိုပဲ အားပြုနေတော့ မြဝတီကနေ ထိုင်းသွားတဲ့ ဈေးကွက်ကိုတော့ တစ်ချက် ကြည့်ရမှာပေါ့။ အဲဒီရဲ့ ဈေးနှုန်းကျလာရင်တော့ Impart တစ်ခု ရှိလာမှာပေါ့လေ။ တရုတ်ကတော့ လက်ရှိ အနည်းအကျဉ်းပဲ သွားတာပေါ့လေ။ border ကနေ ဘိန်းအစား ထိုး ကိုတာနဲ့ တန် ၇ သောင်းလောက်တော့ သွားနေတယ်။ အရမ်းနည်းတာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် မြန်မာပြည်ကို ကမ်းလှမ်းနေတဲ့ အနေအထားတော့ ရှိတယ် တန်ချိန်အများကြီး ဝယ်မယ် ဆိုတာမျိုးတော့ ရှိတယ်” ဟု ဆိုသည်။

တရုတ်နိုင်ငံက ပြောင်းဝယ်ယူရာတွင် ကမ္ဘာ့ပြောင်းဈေးနှုန်းနှင့် တွက်ချက်၍ ဝယ်ယူလျှက်ရှိရာ၊ လက်ရှိ မြန်မာ့ ပြောင်းဈေးနှုန်းသည် ကမ္ဘာ့ပြောင်းဈေးနှုန်းထက် မြင့်မားနေခြင်းကြောင့် အနည်းငယ်သာ တင်ပို့နေရခြင်း ဖြစ် သည်။

ပြည်တွင်းမှ ထွက်ရှိသော ပြောင်းများ တရုတ်တင်ပို့မှုတွင် တရုတ်ဘက်မှ တောင်းဆိုသည့် အချက်အလက်များနေ သည့်အတွက် ကုန်သည် အများစုက တင်ပို့မှု မပြုကြခြင်း ဖြစ်ပြီး၊ အဆိုပါ နိုင်ငံသို့ ပြောင်းတင်ပို့မှု လျော့ကျသွား သည်မှာ ၅ နှစ်ခန့်ပင် ရှိနေbပြီဖြစ်ကြောင်း ပြောင်းကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာ့ပြောင်းကို အရည်အသွေးမြှင့်တင်မှုများ လုပ်ဆောင်နေပြီး အခြားသော အာဆီယံဒေသတွင်း နိုင်ငံများနှင့် ဂျပန်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရန် လုပ်ဆောင်နေကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၅

အနိုင်ရပါတီ Move Forward Party (MFP) ခေါင်းဆောင်အနေဖြင့် အလုပ်သမားများ၏ အနိမ့်ဆုံး လုပ်ခလစာ အား ၄၅၀ ဘတ်သို့ တိုးမြှင့်ရန် ဆောင်ရွက်နေမှုများအား မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူများက ကြိုဆိုကြောင်း CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

Move Forward Party ပါတီ ခေါင်းဆောင် ပီတာသည် မေလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် အနိမ့်ဆုံး လုပ်ခလစာအား ၄၅၀ ဘတ်သို့ တိုးမြှင့်ရန်ကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ ကုန်သည်ကြီးများအသင်း၊ SME နှင့် အလုပ်သမားကောင်စီတို့ဖြင့် ဆွေးနွေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း Thai PBS သတင်းတွင် ရေးသားဖော်ပြထားသည်။

ထိုဆွေးနွေးမှုတွင် အနိမ့်ဆုံး လုပ်ခလစာ နှုန်းထားနှင့် ပတ်သက်၍ တစ်စုံတစ်ရာ ထူးခြားလာနိုင်ကြောင်း MWRN မှ အကြံပေး ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခုလက်ရှိမှာလည်း ကျနော်တို့က ၃၅၀ လောက် ရနေရာကနေ ၄၅၀ လောက်အထိ တောင်းသလောက် တော့ ရချင်မှရမယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အားလုံး လုပ်ငန်းရှင်တွေရော ဒီကုန်သည်ကြီးများ အသင်းတွေရော အား လုံး ညှိနှိုင်းပြီး ဆုံးဖြတ်ကြမယ်ဆိုရင်တော့ တက်တော့တက်လာနိုင်တယ်။ သို့သော် တောင်းသလောက်ကတော့ တော်ရုံလောက် လုပ်ငန်းရှင်ကြီးတွေနဲ့ ကုန်သည်ကြီးများတွေကလည်း သူတို့ မပေးနိုင်ဘူး။ ဘာလို့ဆို သူတို့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု လုပ်ကိုင်နေတဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တွေဘက်က လိုက်နိုင်စွမ်း မရှိဘူး။ သူတို့ရဲ့ အကျိုးအမြတ်အတွက် လည်း တအားကြီး လျော့ပါးသွားနိုင်မယ်ဆိုရင်တော့ သူတို့က ပေးမှာမဟုတ်ဘူး။ အတင်းအဓမ္မ မပေး မဖြစ်ပေးရ မယ် ဆိုပြီး အမိန့်တွေ ဘာတွေထုတ်ရင်လည်း ဆိုးကျိုးက ဘာတွေဖြစ်သွားနိုင်လဲဆိုတော့ လုပ်ငန်းရှင်တွေ ကိုယ် တိုင် အလုပ်ကို ဆက်မလုပ်ဘဲနဲ့ ရပ်တန့်သွားမယ်ဆိုရင် လုပ်သားတွေရဲ့ အလုပ်လက်မဲ့ လက္ခဏာ ပေါ်ပေါက်နိုင် တဲ့ အတွက်ကြောင့် ဒါကိုတော့ သူတို့ပညာရှင်အဆင့်တွေ အနေနဲ့ တိုးတော့ တိုးမြှင့်ပေးမယ်။ ထိုက်သင့်တဲ့ သဘောတူညီမှုတစ်ခု ရလာလိမ့်မယ်လို့တော့ သုံးသပ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းရောက် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ထိုင်းအစိုးရသစ် တစ်ရပ်အား မဖွဲ့စည်းရသေးသော်လည်း ယခုကဲ့သို့ အကြို ဆွေးနွေးမှုများ ဆောင် ရွက်ထားခြင်းသည် အစိုးရသစ်တစ်ရပ် ဖြစ်လာချိန်တွင် အထောက်အကူ ဖြစ်စေနိုင်ကြောင်းလည်း မြန်မာရွှေ့ ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူများက သုံးသပ်သည်။

အနိုင်ရပါတီ Move Forward ပါတီ ခေါင်းဆောင်အနေဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲ မဲဆွယ်ကာလများတွင် ဘုရင်စနစ်အား ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် ကြွေးကြော်ခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် ၎င်းနှင့် ညွန့်ပေါင်း မဟာမိတ်ပါတီ ၇ ပါတီတို့ သဘောတူညီချက် ရေးထိုးရာတွင် နိုင်ငံ၏ ဘုရင်စနစ်အား ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းသွားရန် ကတိကဝတ် ပြုထားသည်။

ထိုအခြေအနေများကြောင့် မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး ကာလများတွင် ကြွေးကြော်ခဲ့သည့် အချို့ မူဝါဒများသည် လက်တွေ့တွင် အကောင်အထည်ဖော်ရန် မလွယ်ကူသည့် အတွက်ကြောင့် ယခု အနိမ့်ဆုံး လုပ်ခလစာပိုင်းနှင့် ပတ်သက်၍ အခြေအနေအား စောင့်ကြည့်ရဦးမည်ဖြစ်ကြောင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းရောက် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အခုဟာက ညွန့်ပေါင်းအစိုးရအနေနဲ့ လုပ်မှာဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ကျန်တဲ့ ပါတီတွေကလည်း သူတို့မှာ သူတို့မူဝါဒ ရှိပြီးသားပဲ။ အဲဒီမှာ မူဝါဒတွေ ကိုက်ညီအောင်လို့ အားလုံးနဲ့ အဆင်ပြေတဲ့ လမ်းစဉ်ကို သူတို့က လုပ်ရမှာ။ ကျန်တဲ့ပါတီတွေမှာလည်း ချမှတ်ထားတဲ့ အလုပ်သမားတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အခြေခံ လုပ်အားခ အပါအဝင် အခြေခံအခွင့်အရေး အဲဒီကိစ္စတွကို သူတို့ တိုင်ပင်တဲ့ အခါကျရင် အားလုံး ဘုံအားဖြင့် သဘောတူတဲ့ဟာကို လုပ်မှပဲ ရမှာပါ။ အနည်းဆုံးကတော့ လုပ်ရတဲ့ ကာလ ဥပမာ ကြာကောင်းကြာမှာပေါ့။ ဥပမာ ၆ လ အတွင်း လုပ်ချင်မှ လုပ်နိုင်မယ်။ ရေတို ရေရှည်ပေါ့ သူတို့ရဲ့ စီမံကိန်းတွေပေါ် မူတည်ပြီး ဘယ်ဟာ ဦးစားပေး မလဲ။ အဲဒီအပေါ် မူတည်ပြီးတော့ သူတို့အနေနဲ့ ပြောထားတဲ့ဟာတွေ လမ်းစဉ်တွေကို အကောင် အထည် ဖော်မယ်လို့ ယူဆတာပဲ” ဟု ပြောသည်။

အိမ်စောင့်အစိုးရမှ အစိုးရသစ်ထံသို့ အဆင်ပြေ ချေမွေ့စွာ အာဏာလွဲပြောင်း ပေးနိုင်လိမ့်မည်ဟု ဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ်ချန်အိုချာက မေလ ၂၃ ရက်တွင် အာမခံပြောဆိုခဲ့ကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ် သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ထို့အပြင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အစိုးရအဖွဲ့အသစ်သည် လာမည့် သြဂုတ်လ ဒုတိယအပတ်တွင် နေရာတကျ ဖြစ်မည်ဟု ယူဆကြောင်း ယာယီအစိုးရ၏ ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်က မေလ ၂၃ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၃

လက်ရှိတွင် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသို့ ပခုက္ကူ၊ မုံရွာနှင့် မြင်းခြံဒေသတို့မှ ထွက်ရှိသည့် ကြက်သွန်နီများကို တင်ပို့လျက် ရှိနေကြောင်း ကြက်သွန်ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် မြစ်သား၊ ကျောက်ဆည်ဒေသမှ ထွက်ရှိသည့် ကြက်သွန် လက်ကျန်များသည် နည်းပါးနေပြီဖြစ်၍ ပခုက္ကူ၊ မုံရွာနှင့် မြင်းခြံဒေသတို့မှ ထွက်သည့် ကြက်သွန်နီများအား ပြည်ပသို့ တင်ပို့နေရခြင်း ဖြစ်သည်။

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသို့ တရုတ်နယ်စပ်နှင့် ထိုင်းနယ်စပ်များမှတဆင့် တင်ပို့လျက်ရှိနေကြောင်း၊ တစ်ပတ်လျှင် တွဲကား အစီးရေ ၁၅ စီးမှ ၂၀ စီးခန့် တင်ပို့လျက်ရှိနေသည်ဟု မြင်းခြံမြို့မှ ကြက်သွန်ကုန်သည် ဦးအောင်မြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“မြစ်သား၊ ကျောက်ဆည်ဘက်ကဆိုရင် တစ်လုံးမှကို မကျန်သလောက် ဖြစ်သွားပြီ။ အဲဒီဘက်တွေက အကုန်ဆွဲ သွားတယ်။ အခု ဒီဘက်ကို ပခုက္ကူတို့၊ မုံရွာတို့၊ မြင်းခြံတို့ဘက်ကို ဆွဲတယ်ဆိုတာက ဆိတ်ဖြူတို့၊ မလှိုင်၊ မိတ္ထီလာ တို့ဘက်ကို ဆွဲတယ်ဆိုတာက မြစ်သား ကုန်သွားလို့ ဒီဘက်ကို လာတာလေ။ ဝယ်ယူမှုနှုန်းက ပုံမှန်ဝယ်ယူနေတဲ့ နှုန်းထက်တော့ ကျမသွားဘူး။ တစ်လကို ပျမ်းမျှခြင်းဆိုရင် ကုန်သည်ပေါင်းစုံပေါ့နော် မူဆယ်ရော၊ မြဝတီရော နှစ်လိုင်းလုံး ပြောရရင် တစ်ပတ် တစ်ပတ်ကို အနည်းဆုံး ဝယ်တဲ့စကေးက ၁၅ စီးရှိတယ်။ ၄ ပတ်ဆိုတော့ တစ်လ ကို ဝယ်တဲ့စကေးက အနည်းဆုံး အစီး ၆၀။ အဲဒါ တွဲကားပေါ့၊ တွဲကားဆိုတာက ကုန်ချိန် ၂ သောင်း ပါတဲ့ ကားတွေ ပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် တရုတ်နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းသည် ကိုဗစ်အခြေအနေများကြောင့် ပိတ်ထား ရသည့်အတွက် တရုတ်နယ်စပ်မှတဆင့် တင်ပို့မှု မရှိခဲ့သော်လည်း ယခုနှစ်တွင် တရုတ်နယ်စပ်လမ်းကြောင်း ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်လိုက်ပြီဖြစ်သည့်အတွက် ယခင်နှစ်များထက် ကြက်သွန်တင်ပို့မှုသည် ပို၍ များသည်ဟု ကြက်သွန်ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ကြက်သွန်နီလှောင်ထားသည့် ဂိုဒေါင်တစ်ခု မြင်ကွင်း

ထို့နောက် ယခုနှစ်တွင် ကြက်သွန်နီများ ဈေးနှုန်းကောင်းမွန်နေခြင်းကြောင့် တောင်သူများမှ ကြက်သွန်ရောင်းချမှု များ နည်းပါးကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ကုန်သည်များထံတွင် ကြက်သွန်လက်ကျန် အနည်းငယ်သာ ရှိသည်ဟု ကြက်သွန်ကုန်သည် ဦးကျော်ရှိန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“တောင်သူလက်ထဲမှာပဲ ရှိတယ်။ တောင်သူတွေက နဂိုက အရင်နှစ်တွေက ပေါ်လာတာက အခု ၅ လပိုင်းဆိုရင် ကဏန်း ၃ လုံး၊ ၁၀၀၀ အောက်မှာပဲ။ ဒီနှစ်ကျတော့ ၂၀၀၀ နီးပါး၊ ၁၅၀၀ နဲ့ ၂၀၀၀ အောက်မှာ ဖြစ်သွားတော့ တောင်သူတွေက မနှစ်ကလည်း နောက်ပိုင်းမှာ ဈေးနည်းနည်းပါတော့ တောင်သူတွေက အရောင်းမာန ကြီးနေ တယ်။ နောက်ပြီးတော့ တစ်ခါ တောင်သူတွေက တောအနေနဲ့ကျတော့ ကြက်သွန် ၁၀၀၊ ၂၀၀ ရောင်းပြီးရင် သူ့ အိမ်အတွက် ၁ လစာ၊ ၂ လစာ ပြီးသွားပြီလေ။ အဲဒီတော့ ထုတ်မရောင်းသေးဘူး။ အဓိကကတော့ ဒီနှစ်အနေနဲ့ ပြောမယ်ဆိုလို့ရှိရင် ကုန်သည်လက်ထဲမှာ အရင်နှစ်တွေလောက် လှောင်လက်တွေထဲမှာ ကြက်သွန်က မရှိဘူး။ မရှိတာက ဈေးမြင့်တော့ နောက်ပိုင်းမှာ တကယ်လို့ ဈေးမြင့်နဲ့ ဝယ်လှောင်လို့ ရှုံးရင် ရှုံးနိုင်တယ်လေ။ ရှုံးနိုင်တော့ အရင်နှစ်တွေလို လက်ထဲမှာ မရှိဘူး။ အရင်နှစ်ထက်စာရင် ကုန်သည်လက်ထဲမှာ နည်းတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မုံရွာမြို့နှင့် အနီးအနားဒေသထွက် ကြက်သွန်နီများကို တရုတ်နိုင်ငံမှ နေ့စဥ်ဝယ်ယူမှု ရှိနေကြောင်း၊ တွဲကားကြီးများဖြင့် တိုက်ရိုက်ပို့ဆောင်ပေးနေရသည်ဟု ကြက်သွန်ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ယခုရက်ပိုင်းတွင် ကြက်သွန်ဈေးနှုန်းများသည် တစ်ပိဿလျှင် ၂၀၀၀ ကျပ်နှင့် ၂၀၅၀ ကျပ်အထိ ဖြစ်ပေါ်နေသော် လည်း ဈေးကွက်အတွင်း ကြက်သွန်ဝင်ရောက်မှုများ နည်းပါးလျက်ရှိနေပြီး တောင်သူများနှင့် တချို့သော ကုန်သည်များက ဈေးနှုန်းအခြေအနေကို စောင့်ကြည့်နေကြသည့် အခြေအနေ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း ကြက်သွန် ကုန်သည်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၆

ရှမ်းပြည်နယ် ကိုးကန့်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသရှိ လောက်ကိုင်မြို့သို့ လာရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်မည်ဆိုပါက နယ်မြေလုံခြုံရေး အခြေအနေအား သေချာစွာ သိရှိထားရန်လိုအပ်သလို အသိမိတ်ဆွေရှိပါက ပို၍ အဆင်ပြေ ကြောင်း ဒေသခံနှင့် သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ယခုနောက်ပိုင်းတွင် လောက်ကိုင်မြို့သို့ လာရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်သူများ ပေါများလာပြီး အသိမိတ်ဆွေမရှိဘဲ ကုမ္ပဏီများ၏ ချိတ်ဆက်မှုဖြင့် လာရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်မည်ဆိုပါက ရောင်းစားခံရမှု အဖြစ်များကြောင်း လောက်ကိုင်ဒေသခံ ကိုညီ(အမည်လွှဲ)က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဓိကကတော့ ကုမ္ပဏီချိတ်ဆက်မှုဖြစ်ရင် တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှုရှိတဲ့ ကုမ္ပဏီဆိုရင်တော့ ကောင်းတာ ပေါ့။ တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှု မရှိဘူး သူတို့ဘာသာသူတို့ ချိတ်ဆက်ပြီး လာတယ်ဆိုရင်တော့ လောက်ကိုင်မှာ အဖြစ် အများဆုံးကတော့ ဟိုမှာ ရောင်းစားခံရတာတို့၊ ပြီးတော့ ပြန်ထွက်ဖို့ ခက်ခဲတာတို့၊ လစာမပေးတာတို့ ကြုံတတ်တယ်။ ပြီးရင် အနေကြာတဲ့လူတွေနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့အမာခံတွေ ရှိတယ်ဆိုရင်လည်း ကောင်းတာပေါ့။ အဲဒီလိုမှ မရှိဘဲနဲ့ လာတယ်ဆိုရင်တော့ ဒုက္ခရောက်တဲ့လူများတယ်။ ဒါမှမဟုတ် သူတို့လာလုပ်တယ် ဒီကနေ ကိုယ့်ရဲ့ အသိ မဟုတ်ဘူး ကုမ္ပဏီကခေါ်လို့ လာလုပ်တယ်ဆိုရင် သတိထားရမယ့် အချက်တွေက လစာပုံမှန် ဘယ်လိုရမလဲ၊ ဘယ်နှရက်နေ့ လစာထုတ်တာလဲ၊ ကိုယ့်ရဲ့နားရက်က ဘယ်လောက်ရမလဲ တခါတည်း သေသေချာချာလေး ကိုယ့် ဘက်က မေးနိုင်တယ်ဆိုရင်တော့ အဆင်ပြေတယ်။ ပြီးရင် မရေရာ မသေချာဘဲနဲ့လည်း လောက်ကိုင်ကို မတက် လာစေချင်ဘူး။ လောက်ကိုင်မြို့ရဲ့ အခန်းခတွေက တော်တော်ဈေးကြီးတယ်။ ၁၀ ပေပတ်လည် တစ်ခန်းကို တစ်လကို ယွမ် ၂၀၀၀ ဆို ၈ သိန်းလောက်ရှိတယ် ဒါစားစရိတ် မပါသေးဘူး” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ လောက်ကိုင်မြို့သို့ လာရောက် လုပ်ကိုင်ကြသူထဲတွင် ဗမာလူမျိုး များပြားလာကြောင်းနှင့် နိုင်ငံသား မှတ်ပုံတင်တစ်ခု ရှိရုံဖြင့် လာရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်နိုင်သည့် ဒေသဖြစ်ကြောင်းလည်း သိရသည်။

လောက်ကိုင်မြို့ကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် ဘာသာစကား ကျွမ်းကျင်ပါက ပို၍ အလုပ်အကိုင် ပေါများပြီး ရရှိသည့် လုပ်ခလစာ ဝင်ငွေမှာလည်း ပိုကောင်းကြောင်း ကိုးကန့်လူမှုဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော် သိရသလောက်ဆိုလို့ရှိရင်တော့ ဒီနယ်မြေ အခြေအနေအရပေါ့နော်။ ပြီးတော့ ဒီဘက်ကလည်း တရုတ်ပြည် border line နဲ့ အရမ်းနီးကပ်နေတဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းတွေကကြ တော့ တရုတ်စကားနဲ့ တရုတ်စာတတ်ရင်တော့ ပိုပြီးတော့ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းက လွယ်ကူပါတယ်။ လစာလည်း ပိုများတယ်။ ပြီးတော့ အလုပ်မရှားဘူးပေါ့ အလုပ်ကို ရွေးလို့ရတယ်ပေါ့။ ဒီမှာကြတော့ တော်တော် များများ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်တွေရော ပြီးတော့ လုပ်ကိုင်နေကြတဲ့လူတွေ တော်တော်များများက တရုတ်လူမျိုး တွေ ဖြစ်နေတဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ဒီမှာကတော့ အဓိက တရုတ်စကား၊ စာပေါ့နော်တတ်လို့ ရှိရင်တော့ ပိုပြီး တော့ အဆင်ပြေပါတယ်။ အလုပ်ကို လုပ်ချင်တဲ့အလုပ် ရွေးလို့ရတာပေါ့။ တကယ်လို့ စကားနဲ့ စာမတတ်ရင်တော့ အလုပ်ကပဲ ပြန်ရွေးရမှာပေါ့။ လက်ရှိ အနေအထားမှာတော့ အောက်ပြည်က (ဗမာတွေပေါ့ ပြောရမယ်ဆိုရင်) အလုပ်သမားတွေက ပိုပြီးတော့ များလာပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

သို့သော် လောက်ကိုင်မြို့သည် လက်ရှိ အနေအထားအရ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများကြောင့် ငြိမ်းချမ်းသည့် ဒေသ မဟုတ်သေးသည့်အတွက် နယ်မြေလုံခြုံရေး အခြေအနေအား အမြဲမပြတ် စောင့်ကြည့်ပြီး သတင်းများ နားစွင့်နေကြရန် လိုအပ်ကြောင်းလည်း ဒေသခံနှင့် သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသူတို့က အကြံပြုသည်။

ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့၀င် တစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

လောက်ကိုင်မြို့၏ အဓိကစီးပွားရေးသည် ကာစီနိုဖြစ်သောကြောင့် အမျိုးသမီးအများစုသည် ထိုလုပ်ငန်းခွင်၌ လုပ်ကိုင်ကြပြီး ဈေးရောင်းကြသူများလည်းရှိကြောင်း၊ အမျိုးသားများအနေဖြင့် ဆောက်လုပ်ရေးအလုပ်၊ ပြည်သူ့ စစ်၊ လုံခြုံရေးအစောင့် စသည့် အလုပ်အကိုင်များကို လုပ်ကိုင်ကြကြောင်းလည်း ဒေသခံနှင့် သွားရောက် အလုပ် လုပ် ကိုင်နေသူများထံက သိရသည်။

အခြေခံလုပ်ခလစာများမှာ ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းခွင်များတွင် တစ်ရက်လျှင် တရုတ်ယွမ်ငွေ ၁၀၀ မှ ၃၀၀ (မြန်မာငွေ လေးသောင်းကျော်မှ တစ်သိန်းကျော်) အထိ ရရှိကာ ကာစီနိုများတွင်မူ တစ်လ လုပ်ခလစာသည် ယွမ်ငွေ ၃၅၀၀၊ ၄၀၀၀ (မြန်မာငွေ ဆယ်သိန်းကျော်) အထိ ရရှိသည့်အတွက်ကြောင့် လာရောက်လုပ်ကိုင်ကြသူ များပြားလာခြင်းဖြစ်ကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။

လောက်ကိုင်မြို့ အနီးတွင် ကိုးကန့်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့(MNDAA) လှုပ်ရှားလျက်ရှိပြီး လောက်ကိုင်မြို့တွင်း လုံခြုံရေး ယူထားသည့် ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့၊ တပ်မတော်တို့နှင့် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၅

ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးနှုန်းသည် မေလဆန်းပိုင်းမှ စတင်၍ တဖြည်းဖြည်း ကျဆင်းလာနေသော်လည်း ပြည်တွင်း ရွှေဈေးနှုန်းသည် ကျဆင်းခြင်းမရှိဘဲ အကယ်ဒမီ မီးလင်းရွှေ တစ်ကျပ်သားလျှင် ကျပ်သိန်း ၃၀ အထိ ဖြစ်ပေါ် လျက်ရှိနေကြောင်း ရွှေဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရသည်။

ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးနှုန်းသည် ပြီးခဲ့သည့် မေလဆန်းပိုင်းတွင် တစ်အောင်စလျှင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၂၀၇၀ သို့ ရောက်ရှိ ခဲ့သော်လည်း လက်ရှိမှာတော့ တဖြည်းဖြည်း ကျဆင်းလာနေကြောင်း၊ မေလ ၂၅ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၉၆၀ ဝန်းကျင်သို့ ရောက်ရှိလာသည်ကို တွေ့ရသည်။

သို့သော်လည်း ပြည်တွင်း ရွှေဈေးနှုန်းသည် ကျဆင်းမှုမရှိဘဲ အမြင့်ဈေးတွင်သာ ရှိနေကြောင်း၊ ထိုသို့ ဈေးနှုန်း ကျဆင်းမှု မရှိခြင်းသည် ရွှေဈေးနှုန်း မြင့်တက်ချိန်တွင် ဝယ်ယူထားသည့် ရွှေကုန်သည်များက လာရောက် ရောင်း ချမှုများ မရှိသေးကြောင်း၊ အရောင်းအဝယ် အေးနေသည့် အတွက်ကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမျိုးမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွှေဆိုင် တစ်ဆိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “လောလောဆယ်တော့ အမြင့်ဈေးနဲ့ ဝယ်ထားတဲ့လူတွေက ပြန်မရောင်းကြသေးဘူး။ အနိမ့်ဈေးနဲ့ လိုချင် တဲ့ သူတွေကလည်း ဒီဈေးကို စောင့်နေတယ်ပေါ့။ အရောင်းအဝယ် အေးတယ်။ ဒေါ်လာဈေးလည်း မကျဘူး။ ဒေါ်လာဈေးလည်း နည်းနည်းပြန်ပြီးတော့ မာနေတယ်။ ကမ္ဘာ့ဈေးလည်း ပြန်ကျလာမှာပါ။ ပြည်တွင်း ဒေါ်လာ ဈေး ကျရင် ကျသွားမှာပါ။ ပြည်တွင်း ရွှေဈေးနှုန်းကတော့ ငြိမ်နေအုံးမှာပါပဲ။ ဒီအတိုင်းပဲ သွားနေအုံးမှာပါပဲ”ဟု ပြောသည်။

ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးနှုန်းသည် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၂၀၇၀ မှ ၁၉၆၀ ဖြစ်သွားသည့်အတွက် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀၀ ကျော် ကျဆင်းသွားခြင်း ဖြစ်သည့်အတွက် ပြည်တွင်း ရွှေဈေးနှုန်းအနေဖြင့် တစ်ကျပ်သားလျှင် ၂ သိန်းခန့် ကျဆင်းရမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

သို့သော် ဈေးကွက်အတွင်းသို့ ရွှေလာရောက် ရောင်းချမှု နည်းပါးခြင်းနှင့် မြန်မာကျပ်ငွေတန်ဖိုး ကျဆင်းနေမှု ကြောင့် ရွှေဈေးနှုန်းသည် ကျသင့်သလောက် မကျခြင်းဖြစ်နေသည်ဟု ရွှေဈေးကွက် လေ့လာသူများက ပြောသည်။

ထို့နောက် မိုးရာသီကာလ ရောက်ရှိတော့မည် ဖြစ်သည့်အတွက် ဈေးကွက်အတွင်းသို့ ရွှေကုန်ကြမ်း ဝင်ရောက်မှု သည်လည်း နည်းပါးသွားနိုင်ခြင်းကြောင့် ရွှေဈေးနှုန်းသည် လက်ရှိဈေးနှုန်း အတိုင်းသာ ဆက်လက် ရှိနေနိုင်သည် ဟု ရွှေဈေးကွက်လေ့လာသုံးသပ်သူ ကိုနေလင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွှေဆိုင် တစ်ဆိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဈေးကတော့ ကမ္ဘာ့ရွှေ တက်တက်၊ ကျကျပါ ကမ္ဘာ့ရွှေ ဘယ်လောက်ကျကျ လိုက်ကျမှာ မဟုတ်ပါဘူး မြန်မာ့ရွှေကတော့။ ဘာလို့ဆို ၁၆၀၀ အထိပဲ ကျသွားအုံး မြန်မာ့ရွှေဈေး အဲဒီနားမှာပဲ တည်နေအုံးမှာပါ။ ကျလည်း ခဏပါပဲ။ ဘာလို့ဆိုတော့ လောလောဆယ် ဒေါ်လာတွေ၊ ဘတ်တွေကလည်း မာနေတဲ့ အနေအထားမှာ ရှိတာကိုး။ ပြည်တွင်းက လူတွေကတော့ အတက်ဘက်ကိုပဲ ဆွဲတင်ကြတာပါ။ အကျကတော့ ခပ်ရှားရှားပါ။ အရင်လို ဈေးကွက်ကြီး သပ်သပ် မှန်းလို့လည်း မရပြန်ဘူး။ နောက်တစ်ခုက ၆ လပိုင်းလောက်ဆို မိုးတွင်းရောက်ပြီဆို ရွှေ က ရှားတော့မယ်။ အဲဒါတွေ တစ်ကဏ္ဍပါတယ် အဲဒီလိုတွေ ရှိတယ်။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ အရင်လိုမျိုး ပုံမှန်ဈေးကွက် ငွေဈေးတွေချည်းပဲ၊ ဝယ်လိုအားတွေချည်းပဲလည်း သွားတွက်လို့ မရတော့ဘူး” ဟု ပြောသည်။

ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး အမြင့်ဆုံး တစ်အောင်စလျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၀၇၀ သို့ ရောက်နေချိန်တွင် ပြည်တွင်း ရွှေဈေးနှုန်းသည် တစ်ကျပ်သားလျှင် ကျပ်သိန်း ၃၀ ဝန်းကျင်သို့ ရောက်ရှိခဲ့ကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး ပြန်လည် ကျဆင်းချိန်တွင် ပြည်တွင်းရွှေဈေးနှုန်းသည် ကျဆင်းခြင်းမရှိဘဲ အမြင့်ဈေးတွင်သာ တည်ငြိမ်နေသည်ကို တွေ့ရသည်။

လက်ရှိ ပြည်တွင်း ရွှေဈေးကွက်တွင် ဝယ်လိုအား မရှိသော်လည်း ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လျက် ရှိနေကြောင်း၊ ထို့နောက် ရွှေဝယ်လိုအား မရှိသည့်အပြင် ရောင်းလိုအားလည်း မရှိဖြစ်နေကြောင်း၊ ငွေကြေး လိုအပ်မှုကြောင့်သာ လာရောက် ရောင်းချမှုများသာ ရှိနေပြီး ဈေးကွက်အတွင်း အရောင်းအဝယ် အေးနေသည့် အခြေအနေ ဖြစ်နေ သည်ဟု ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၃

ထိုင်းတွင် တရားဝင်နေထိုင်လုပ်ကိုင်နေသူများဖြစ်သော်လည်း Work Permit နှင့် ဗီဇာသက်တမ်းတိုး မပြုလုပ် ရသေးသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအား ဖမ်းဆီးမှုများပြားလာနေကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား အရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

Work Permit များ သက်တမ်းတိုးပြုလုပ်ရန် နောက်ဆုံးရက်အား မေလ ၁၅ ရက်နေ့အထိ သတ်မှတ်ထားပြီး နောက် မေလ ၁၆ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ ရှာဖွေဖမ်းဆီးမှု များပြားလာခြင်းဖြစ်ပြီး စာရင်းအတိအကျ မဟုတ်သော် လည်း တာ့ခ်ခရိုင်တွင် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား ၂၀၀၀ ကျော် ဖမ်းဆီးခံရပြီးဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက “ကျနော်တို့ ဒီတာ့ခ်ခရိုင်ထဲမှာတော့ ရက်ရက်စက်စက် ဖမ်းပြီ။ ဒီ ဒိတ်လွန်တဲ့ဟာတွေ။ ဗီဇာသက်တမ်းကုန်နေပြီဆိုရင် ဒဏ်ငွေရိုက်တော့မယ် တစ်ရက်ကို ဘတ် ၅၀၀။ Work Permit ကကျ ဒဏ်ငွေမရှိဘူး။ သို့သော် Work Permit သက်တမ်းကုန်နေတယ် ၁၅ ရက်နေ့ကတည်းက သူတို့က စာရွက်စာတမ်းကို ပြီးစီးအောင်လုပ်ရမယ်ဆိုတာ။ Work Permit သက်တမ်း မတိုးထားဘူးဆိုရင် မေ ၁၅ ရက်နေ့ နောက်ဆုံးထားတဲ့ဗီဇာကိုလည်း သူတို့က လုပ်ခွင့်မရှိဘူး။ Work Permit မရှိတဲ့သူဟာ ထိုင်း လ.ဝ.က ကလည်း ဗီဇာသက်တမ်းမပေးတော့ဘူး။ မပေးတော့ ဗီဇာသက်တမ်း တိုးနိုင်တဲ့ လူတွေရှိခဲ့ရင်တောင်မှ Work Permit သက်တမ်း မတိုးထားတာဖြစ်တဲ့အတွက် ဗီဇာကိုလည်း ယူလို့မရဘူး။ ဒီနှစ်လွှာလုံးပေါ့။ ဒီနှစ်မျိုးလုံးဟာ တစ်မျိုးတည်းရှိခဲ့လည်း တရားမဝင်ဘူးဖြစ်တဲ့အတွက် နှစ်မျိုးလုံးတွဲပြီးတော့ ကိုင်ရမှာဖြစ်တဲ့အတွက် ဗီဇာရှိပြီး Work Permit မရှိရင်လည်း ဖမ်းလို့ရသလို Work Permit ရှိပြီး ဗီဇာမရှိရင် လည်း ဖမ်းလို့ရတယ်။ ဒါကြောင့် အဲဒီအဖမ်းခံရတဲ့ အုပ်စုတွေထဲမှာ အဲဒီလိုပုံသဏ္ဍာန် အခက်အခဲတွေနဲ့ ရင်ဆိုင် နေရတဲ့ မြန်မာတွေ ဖြစ်တယ်” ဟု ပြောသည်။

အဖမ်းအဆီးခံရသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအား နေရပ်သို့ ပြန်ပို့ကြောင်းနှင့် နေရပ်မပြန်ချင်ပါက သက်ဆိုင်ရာထိုင်းအာဏာပိုင်များအား ထိုင်းဘတ်ငွေ တစ်သောင်းခန့် (မြန်မာငွေ ရှစ်သိန်း ငါးသောင်းကျော်) ပေးပါက ပြန်လွှတ်ပေးသည့်အတွက် ထိုသို့ ငွေကြေးပေးလိုက်သည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများလည်း ရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိအနေအထားတွင် မြန်မာအများဆုံးနေထိုင်သည့် တာ့ခ်ခရိုင် မဲဆောက်မြို့မှ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအနေဖြင့် အထူးသတိထားကြရန် လိုအပ်ကြောင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုဗစ်ဆေးထိုးနေသည့် နိုင်ငံခြားသားရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ

“ဘာလို့လဲဆိုတော့ အခုလက်ရှိပြဿနာတွေမှာဆိုရင် အဲဒီမှာက ပိုပြီးတော့ ရှုပ်ထွေးတဲ့ဖြစ်စဉ်။ နယ်စပ် တကျော ကြီးမှာလည်းဖြစ်တယ်။ ပြီးတော့ အကြောင်းကြောင်းကြောင့် ရောက်လာတဲ့ ရွှေ့ပြောင်းဒုက္ခသည်တွေ ရှိတယ်။ နောက်ပြီးတော့ လက်မှတ်အထောက်အထား အမျိုးမျိုးနဲ့ နေကြတဲ့သူတွေ ရှိတယ်။ ဒီကြားထဲမှာမှ မမျှော်လင့်တဲ့ ပြဿနာတွေဖြစ်တယ်ဆိုရင် အဲဒီဒေသတွေမှာရှိတဲ့ အာဏာပိုင်တွေက စစ်ဆေးမှုတွေလုပ်တော့ ရိုးရိုး ဒီအတိုင်း နေကြတဲ့ အထောက်အထားမဲ့တွေ အဲဒီလိုမျိုး ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေအနေနဲ့တော့ အဖမ်းခံရတာတို့၊ အန္တရာယ်ရှိတာပေါ့နော် အထောက်အထားမပြနိုင်ဘူးဆိုရင်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထို့အပြင် ငွေကြေးမတတ်နိုင်သည့်အတွက်နှင့် အခြားအကြောင်းများကြောင့် သက်တမ်းတိုးမပြုလုပ်လိုက်ရသော မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား အများအပြား ခြောက်သောင်းဝန်းကျင်ခန့်ရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိနိုင်ငံရေးအနေအထားအရ အထောက်အထားသက်တမ်းတိုး မမှီလိုက်သည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအနေဖြင့် သတိထားနေထိုင်ကြရန်လိုအပ်ကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ထိုင်းမှာလည်း အစိုးရရွေးကောက်ပွဲတွေနဲ့ ကြားကာလလိုဖြစ်နေတာဖြစ်တဲ့အတွက် အလုပ်သမားအရေး မူဝါဒ တွေ တစ်စုံတစ်ရာ ထွက်ရှိလာတာတွေ မရှိသေးတာဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီလိုကြားကာလတွေမှာ သွားလာတဲ့အချိန်မှာ အချိန်မရွေးဖမ်းခံရနိုင်တယ်။သူတို့နိုင်ငံရဲ့ တည်ဆဲဥပဒေအရ အချိန်မရွေး အပြစ်ပေးလို့ရတယ်ပေါ့။ ဒါကြောင့် မို့လို့ Work Permit သက်တမ်း မတိုးရတဲ့သူဟာ ဗီဇာသက်တမ်းရှိရင်လည်း အဖမ်းခံရနိုင်တယ်။ တချို့ ပတ်စပို့ အဟောင်းတွေမှာဆိုရင် ဗီဇာသက်တမ်းရှိသေးတာပေါ့နော်။ ဒါကြောင့် သွားလာတဲ့နေရာမှာ အဖမ်းအဆီး မခံ ရအောင် သတိထားဖို့ရယ်၊ မိမိရဲ့စာရွက်စာတမ်း မပြည့်စုံတော့ဘူးဆိုရင် တစ်ပါတည်း တစ်ခုမှ ယူမသွားဘဲနဲ့ ဒီတိုင်းအထောက်အထားမဲ့အဖြစ် သွားလာတာ ပိုပြီးတော့မှ သင့်တော်တယ်လို့ အကြံပြုလိုတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲပြီးနောက် အရပ်သားအစိုးရဖြင့် အစိုးရသစ်တစ်ရပ်ဖွဲ့စည်းရန် လုပ်ဆောင်နေသောကြောင့် သက်တမ်းမတိုးလိုက်ရသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအတွက် သက်တမ်း ပြန်လည်တိုးခွင့်ရနိုင်သည့် အခွင့်အလမ်းများ ပေးသင့်ကြောင်းလည်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီ ဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက သုံးသပ်သည်

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၆

မိုးစပါးစိုက်ပျိုးရာတွင် နွေစပါးစိုက် တောင်သူများကို လုပ်ဆောင်ပေးသည့် အကြွေးစနစ်မျိုး မိမိတို့ကိုလည်း ရောင်းချပေးရန် တောင်းဆိုသွားမည်ဟု လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်းထံမှ သိရသည်။

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ စပါးစိုက် တောင်သူများကို ပြီးခဲ့သည့် နွေစပါးစိုက်ရာသီတွင် အစိုးရက သက်ဆိုင်ရာ ကုမ္ပဏီများနှင့် ပူးပေါင်း၍ အကျိုးတူ လယ်ယာစနစ်ဖြင့် လယ် ၁ ဧကလျှင် ဓာတ်မြေဩဇာ ၂ အိတ်နှုန်းကို အကြွေးစနစ်ဖြင့် ထုတ်ရောင်းပေးခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် ပြီးခဲ့သည့် နွေစပါးရာသီတွင် ထုတ်ချေးပေးထားသည့် ဓာတ်မြေဩဇာအတွက် အကြွေးမဆပ်နိုင်သည့် စပါးစိုက်တောင်သူများ ရှိနေသေးကြောင်း၊ အကြွေးကျန်ရှိနေသည့် ပမာဏပေါ် မူတည်၍ ထုတ်ချေးပေးနိုင်မည့် အခြေအနေကို မေးမြန်းသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မိုးစပါးအတွက် ဓာတ်မြေဩဇာ ထောက်ပံ့ပေးရန် တိုင်းအစိုးရအဖွဲ့ ထံ တောင်းဆိုသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

တောင်သူများ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်နေကြစဉ်

၎င်းက “သက်ဆိုင်ရာ၊ ဌာနဆိုင်ရာ၊ အစိုးရအဖွဲ့နဲ့ တွေ့မလို့ဆိုပြီး မတွေ့ဖြစ်သေးဘူး။ ဒါပေမယ့် ဒီဘက်မှာ တချို့ တောင်သူတွေက အကြွေးပြန် မပေးကြသေးဘူး။ မပေးနိုင်ကြသေးဘူး။ အဲဒီလို အခြေအနေပေါ်မှာ ကိုယ့်ဘက်က လူတွေကလည်း အကြွေးဘယ်လောက် ကျန်သလဲ၊ သူတို့ရော ဘယ်လိုလဲဆိုတာကို အဲဒါ တိုင်းအစိုးရအဖွဲ့နဲ့ သွားတွေ့ပြီးတော့ ကြွေးကျန် ဘယ်လောက်ကျန်သလဲ၊ လာမယ့် မိုးစပါးအတွက် ဘယ်လိုဖန်တီး ပေးအုံးမလဲ အဲဒါ လေး သွားမေးဦးမယ်လို့။ မိုးစပါးကိုလည်း အခု နွေစပါးလိုပဲ တတ်နိုင်သလောက် ထောက်ပံ့ပေးဖို့ပေါ့။ ပေးဖို့တော့ အစီအစဉ် ရှိမှာပါ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အဲဒီလိုပေးလိုက်တဲ့အတွက် စိုက်ပျိုးတဲ့သူတွေလည်းပဲ နည်းနည်း အားရှိတာ ပေါ့။ လက်ရှိ စပါးဈေးရော၊ ထောက်ပံ့ ပေးတာရောဆိုရင် တချို့တောင်သူတွေကျတော့၊ ပြေလည်တဲ့ တောင်သူ တွေ ကျတော့ သူတို့မပေးလည်း ဝယ်နိုင်တယ်လေ။ မပြေလည်တဲ့ တောင်သူတွေကျတော့ နဂိုကတည်းက မပြေ လည်၊ အကြွေးတွေ ထူနေတဲ့ တောင်သူတွေကျတော့ သိတဲ့အတိုင်းပဲ ထုတ်ပေးတော့လည်း ယူတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် လည်း ဒီပြင် ကြွေးတွေကို ဦးစားပေးဆပ်တော့ ဒီဘက်ကြွေးလည်း နည်းနည်း ကြန့်ကြာနေတာ ရှိတာပေါ့။ အဲဒီ တော့ ပြေလည်တဲ့ တောင်သူတွေအတွက် အစိုးရ၊ ကန်ထရိုက်လယ်ယာက သိပ်ပြီးတော့ အရေးမကြီးပေမယ့် မပြေလည်တဲ့ တောင်သူအတွက်တော့ အလွန်အရေးကြီးတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

မိုးစပါးအတွက် ဓာတ်မြေဩဇာကို မေလလယ်ပိုင်းတွင် အချိန်မီ ထုတ်ချေးပေးနိုင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ သို့မှသာ အသုံးဝင်မည်ဟု တောင်သူများက ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် နွေစပါးစိုက်ရာသီတွင် တောင်သူများကို ဓာတ်မြေဩဇာများ ထောက်ပံ့သည့်အတွက် စိုက်ပျိုးမှုနှုန်းများ တိုးလာသည့်အပြင် စပါးအထွက်နှုန်းများလည်း တိုးလာကြောင်း၊ ထို့နောက် ယခုနှစ်တွင် နွေစပါးဈေးနှုန်း ကောင်း မွန်သည့်အတွက် တောင်သူများ အကျိုးအမြတ် ရရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ယခု မိုးစပါးတွင်လည်း ဓာတ်မြေဩဇာကို ထောက်ပံ့စေလိုကြောင်း၊ ယခုကဲ့သို့ နှစ်စဉ် ထောက်ပံ့ပေးမည်ဆိုပါက လာမည့် ၂ နှစ်တာ ကာလအတွင်း တောင်သူများတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ကြွေးမြီပြဿနာများ ပြေလည်သွားမည်ဟု ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ဘိုကလေးမြို့နယ်မှ စပါးစိုက်တောင်သူ ဦးအေးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စိုက်ပျိုးရေးခင်းကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “နွေစပါးမှာ အဲဒီလို ထောက်ပံ့လို့ လယ်သမားတွေ ခံသာသွားတာပေါ့။ သူက ဘယ်လိုလဲဆိုတော့ ၁ အိတ် ကို ၁ သိန်းနဲ့လေ၊ သူက စပါးပေါ်မှ ပြန်ပေးရတဲ့ အခါကျတော့ အတိုးမရှိတဲ့ အခါကျတော့ လယ်သမားတွေ တောင်သာ သွားတာပေါ့။ နှစ်တိုင်း အဲဒီလိုလေး ထောက်ပံ့ပေးမယ်ဆိုရင် ဘယ်သူပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အစိုးရကဖြစ်ဖြစ် လယ်သမားကို အဲဒီလိုလေး လုပ်ပေးမယ်ဆိုရင်တော့ နောက်နှစ်နှစ်ပဲ၊ အကြွေးမြီတွေလည်း၊ စိုက်ဘဏ်ကြွေးမြီ တွေ၊ လယ်သမားတွေ နည်းနည်းတော့ ကြွေးမြီလည်း ကျေပြီးတော့ ထူထောင်လိမ့်မယ်လို့ ထင်တယ်။ မိုးစပါး အတွက်ကို ၆ လပိုင်း ၁၅ ရက် နောက်ဆုံးဖြင့် ထောက်ပံ့မယ်ဆိုလည်း မကုန်ခင် ထောက်ပံ့မှ အဆင်ပြေမယ်” ဟု ပြောသည်။

နွေစပါးစိုက်ပျိုးချိန်တွင် ဓာတ်မြေဩဇာကို ၁ ဧကလျှင် ၂ အိတ်နှုန်းဖြင့် ထုတ်ချေးပေးခဲ့သော်လည်း မိုးစပါးသည် နွေစပါးကဲ့သို့ ဓာတ်မြေဩဇာ များစွာ မလိုအပ်သည့်အတွက် ၁ ဧက ၁ အိတ်နှုန်းဖြင့် ထောက်ပံ့ပေးရုံဖြင့် အဆင်ပြေ နိုင်သည်ဟု တောင်သူများက ပြောသည်။

ဓာတ်မြေဩဇာ အများအပြား အသုံးပြုရန် မလိုသည့် ပေါ်ဆန်းမွှေးစပါး အများအပြား စိုက်ပျိုးရာ ဒေသများဖြစ် သည့် ဘိုကလေးမြို့နယ်၊ မော်လမြိုင်ကျွန်းမြို့နယ်နှင့် ဒေးဒရဲမြို့နယ်များသည် ဓာတ်မြေဩဇာ ထောက်ပံ့မှု မလိုအပ်ကြောင်း သိရသည်။

သို့သော်လည်း ဇလွန်၊ ဟင်္သာတ၊ အင်္ဂပူ၊ လေးမျက်နှာ၊ မြန်အောင်၊ ကြံခင်း၊ ဓနုဖြူ၊ ကျုံပျော်၊ ရေကြည်၊ ကျောင်း ကုန်း၊ အိမ်မဲ၊ ဝါးခယ်မမြို့နယ်များသည် ဧည့်မထစပါး စိုက်ပျိုးကြသည့်အတွက် ဓာတ်မြေဩဇာကို မဖြစ်မနေ အကြွေးစနစ်ဖြင့် ထုတ်ရောင်းပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်းထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၄

လျှပ်စစ်ကား၊ ဆိုင်ကယ်နှင့် သုံးဘီးဆိုင်ကယ်များကို ပြည်ပမှ အစိတ်အပိုင်းများ တင်သွင်းပြီး ပြည်တွင်းတွင် SKD စနစ်ဖြင့် တပ်ဆင်ထုတ်လုပ်မည်ဟု သိရသည်။

လျှပ်စစ်ကား Hijet အစီးရေ ၁၀၀၀ ကျော်နှင့် သုံးဘီးဆိုင်ကယ် အစီးရေ ၅၀၀၀ ကျော်ကို ထုတ်လုပ်ရန် ပြင်ဆင် နေသည်ဟု လျှပ်စစ်ကား တပ်ဆင်ထုတ်လုပ်မည့် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဆရာတို့က Hijet ရယ်၊ မီနီအိုးဝေရယ်၊ သုံးဘီးဆိုင်ကယ်ရယ်၊ နောက်ပြီးတော့ ဆိုင်ကယ် အစားထိုး၊ ဘေးဆိုက်တွဲ အစားထိုး ယာဉ်တစ်မျိုးပေါ့၊ နောက်ပြီးတော့ ၂ ဘီးဆိုင်ကယ်ပေါ့ ၄ မျိုးတော့ ထုတ်ဖို့ ရှိပါတယ်။ ၃ ဘီးကတော့ များမယ်ဗျ။ ၃ ဘီးကတော့ ဈေးကွက် လိုအပ်ချက်အရ အစီး ၅၀၀၀ ကျော်လောက် ထုတ်ဖို့ ရှိမှာပေါ့။ Hijet ကတော့ ၁၀၀၀ ကျော်လောက် ရှိမှာပေါ့။ ပထမအဆင့်တော့ SKD ပေါ့။ တဖြည်းဖြည်းတော့ ပြည်တွင်း ထုတ်လုပ်မှု အချိုးအစားတွေ ပေါင်းစပ်ပြီးတော့ ထုတ်သွားမှာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

လျှပ်စစ် ဆိုင်ကယ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ပြည်တွင်းတွင် တပ်ဆင်ထုတ်လုပ်မည့် လျှပ်စစ်ကားနှင့် သုံးဘီးဆိုင်ကယ်များ၌ ဆိုလာဖြင့် အားသွင်းနိုင်သည့် စနစ် ပါဝင်ကြောင်း၊ ထို့နောက် မိမိတို့အိမ်တွင်း အားသွင်းနိုင်သည့် စနစ်လည်း ထည့်သွင်းသွားမည်ဟု သိရသည်။

သို့သော်လည်း မိမိတို့အိမ်တွင် အားသွင်းမည်ဆိုပါက အားပြည့်နိုင်သည့် အချိန်ကာလသည် ကြာမြင့်ကြောင်း၊ အထပ်မြင့် တိုက်ခန်းနေသူများအနေဖြင့် အဆင်ပြေနိုင်မည် မဟုတ်ကြောင်း၊ အားသွင်းရုံတွင် အားသွင်းမည်ဆိုပါ က အချိန် ၁ နာရီဖြင့် အားပြည့်နိုင်သည်ဟု လျှပ်စစ်ကား တပ်ဆင်ထုတ်လုပ်မည့်သူထံမှ သိရသည်။

ထို့ကြောင့် လျှပ်စစ်ကားအတွက် အားသွင်းရုံများ တည်ဆောက်ရေး၊ ပြုပြင်ရေးဆိုင်ရာများနှင့် ပတ်သက်၍ လိုအပ် ချက်များ ရှိနေသေးကြောင်း၊ ထိုလိုအပ်ချက်များကို ဖြေရှင်းနိုင်မှ အဆင်ပြေမည်ဖြစ်ကြောင်း ကားဈေးကွက် လေ့လာသူများနှင့် လုပ်ငန်းရှင်များက ဝေဖန်နေကြသည်။

ပြည်တွင်းတွင် လျှပ်စစ်ကားကို တပ်ဆင် ထုတ်လုပ်ခြင်းအားဖြင့် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ ရရှိလာမည့် အပြင် နည်းပညာများလည်း ရရှိလာမည်ဟု ကားမူဝါဒ ကျွမ်းကျင်သူ ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လျှပ်စစ် သုံးဘီးဆိုင်ကယ်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ပြည်တွင်းမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု လုပ်တယ်ဆိုရင် ဘယ်ကပဲလုပ်လုပ် အစ်ကိုတို့က ကြိုဆိုရမှာပေါ့နော်။ နောက်တစ်ခုက ဘာအကျိုးအမြတ် ရမလဲဆိုတော့ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းတွေ ရတဲ့အပြင်မှာ နည်းပညာ ပေါ့နော် လျှပ်စစ်ကားတွေ ပြောမယ်ဆိုရင် လျှပ်စစ်ကားရဲ့ သဘောသဘာဝ ဥရောပနိုင်ငံတွေမှာလည်း ရှိတာ ပေါ့နော်။ ပြည်တွင်းကတော့ အခုမှ ထဲထဲဝင်ဝင် တကယ့်ကို လုပ်လာတဲ့ အခြေအနေမျိုးမှာ ပြည်တွင်းမှာ တပ်ဆင် ထုတ်လုပ်တာမျိုးက ကောင်းတယ်။ တစ်ခုပဲ ပြန်ပြီးစဉ်းစားရမှာက ပြည်တွင်းမှာထုတ်တဲ့ လျှပ်စစ်ကား တွေသည် ပြည်ပကနေ သွင်းလာတဲ့ လျှပ်စစ်ကားတွေရဲ့ Quality Control ပေါ့နော် လောက်လောက်လားလား ဖြစ်ပါ့မလား၊ နိုင်ပါ့မလားဆိုတဲ့ အရာတစ်ခုကိုတော့ ပြန်ချိန်ကြည့်ရမှာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် မလုပ်သေးခင်ကနေ စပြီးတော့ အပျက်သဘောဆောင်တဲ့ စကားမျိုး ပြောနေတာတော့ သိပ်မကောင်းဘူး။ ဈေးကွက်အနေနဲ့ ပြောမယ် ဆိုလည်း ပြည်ပကနေ သွင်းတာထက်စာရင် ကိုယ့်ပြည်တွင်းမှာ ထုတ်လုပ်တပ်ဆင်တာ ဖြစ်တဲ့အတွက် ပြည်ပ နိုင်ငံခြားသုံးငွေလည်း လျော့သွားနိုင်သလို ပြည်တွင်းမှာလည်း ဒါက အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းတွေလည်း ပြန် ရတယ်။ ကောင်းကျိုးတွေကတော့ အများကြီးပါပဲ”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ EV ကားတစ်စီး၏ ရောင်းစျေးသည် ဖြစ်သင့်သည့်စျေးထက် ကားတစ်စီးလျှင် သိန်း ၁၀၀ မှ သိန်း ၁၅၀ ပို၍ များနေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် အများပြည်သူ အသုံးပြုနိုင်သည့် ဈေးတန်းတစ်ခု ဖြစ်ရန်အတွက် တပ်ဆင်ထုပ်လုပ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ကားမူဝါဒ ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ရန်ကုန်မြို့အတွင်း၌ စက်သုံးဆီသုံး မော်တော်ယာဉ်များအတွက် ရပ်နားရန် ကားပါကင်များ အခက် အခဲများ ရှိနေခြင်းကြောင့် လျှပ်စစ်ကားများ ဝင်ရောက်လာမည်ဆိုပါက ပို၍ အခက်အခဲ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်ဟု ပြောဆိုမှုများလည်း ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၂

ပြည်တွင်း ထီစျေးကွက်တွင် ထိုင်းထီများကို တရားဝင် ရောင်းဝယ်ခွင့်ရှိနေသည့် ပုံစံမျိုးဖြင့် တွင်တွင် ကျယ်ကျယ် ရောင်းချမှုများ ရှိနေကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါ ထိုင်းထီရောင်းချမှုများမှာ တရားမဝင်သည့်အတွက် လောင်းကစားဥပဒေနှင့် ညှိစွန်းကာ အဖမ်း ခံရနိုင်ကြောင်း တရားလွှတ်တော်ရှေ့နေ ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဲတာကကျတော့ လောင်းကစား ဥပဒေနဲ့ပဲ သွားမှာပေါ့ ။ လောင်းကစား တစ်မျိုးပဲလေ။ မြန်မာ နိုင်ငံက တရားဝင် သတ်မှတ်ထားတဲ့ အောင်ဘာလေထီက လွဲလို့ ကျန်တဲ့အရာအားလုံးက လောင်း ကစား ဥပဒေနဲ့ အရေးယူခံရမှာပဲ။ ရောင်းချတယ်ဆိုရင်တော့ ဒိုင်ဥပဒေ ဒိုင်ပုဒ်မနဲ့ အ‌ရေးယူ ခံရမယ်။ ထိုးတဲ့ သူကလည်း ထိုးသားဥပဒေနဲ့ အရေးယူ ခံရမယ်။ တကယ်တန်း မြန်မာနိုင်ငံက ခွင့်ပြုထားတာ အောင်ဘာလေထီ တစ်မျိုးပဲ ရှိတာလေ။ အဲတာတွေက တရားဝင် မြန်မာပြည်မှာ ခွင့်ပြုထားတာ မဟုတ် တဲ့အတွက် လောင်းကစား ဥပဒေနဲ့ ညှိတယ်။ အဓိကကကျတော့ ရဲအရေးပိုင်တဲ့ ဥပဒေ ဖြစ်တဲ့အတွက် ရဲကလည်း အချိန်မရွေး ဝင်ဖမ်းပိုင်ခွင့် ရှိတယ် “ ဟု ပြောသည်။

အောင်ဘာလေထီလက်မှတ် ဝယ်ယူနေကြစဉ်

ထိုင်းထီများကို မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ရောင်းချခြင်း၊ ထီထိုးခြင်းများသည် လောင်းကစားဥပဒေနှင့် ညှိစွန်း မှု ရှိကြောင်း၊ ပြစ်မှုထင်ရှားပါက ရောင်းသူအတွက် လောင်းကစားဥပဒေပုဒ်မ ၁၈ ( က ) အရ ထိုသူကို တစ်နှစ်မှ သုံးနှစ်အထိ ထောင်ဒဏ် ချမှတ်နိုင်သလို ကျပ်တစ်သိန်းမှ ကျပ်ငါးသိန်းအထိ ငွေဒဏ်လည်း ချမှတ်နိုင်ကြောင်း သိရသည်။

တရားမဝင် ထီထိုးသားများကိုလည်း လောင်းကစားဥပဒေပုဒ်မ ၁၉ ( က ) အရ အနည်းဆုံး ခြောက်လမှ အများဆုံး တစ်နှစ်အထိ ထောင်ဒဏ် ချမှတ်နိုင်သလို ကျပ်ငါးသောင်းမှ ကျပ်တစ်သိန်းအထိ ငွေဒဏ် လည်း ချမှတ်နိုင်သည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။

အချို့ ထိုင်းထီ ကိုယ်စားလှယ် ချပေးသည့် လက္ကားဆိုင်များသည် ထိုင်းနိုင်ငံအစိုးရမှ ထုတ်သော တရား ဝင်ထီ ဖြစ်၍ မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း တရားဝင်သည့် သဘောမျိုး သက်ရောက်အောင် ပြောကာ ရောင်းချ နေကြကြောင်း သိရသည်။

ပြည်တွင်းမှ ထိုင်းထီရောင်းသူ၊ ဝယ်သူ အများစု အနေဖြင့် တရားမဝင်မှန်း သိသော်လည်း တစ်လ နှစ်ကြိမ် ထွက်ရှိသည့် ထိုင်းထီကို ဝင်ငွေရလမ်း မျှော်လင့်ချက်တစ်ခုဖြင့် ကံစမ်းနေကြကြောင်း သိရသည်။

အောင်ဘာလေထီရုံးကိုတွေ့ရစဉ်

ကမာရွတ်မြို့နယ်နေ ရုံးဝန်ထမ်း တစ်ဦးဖြစ်သူ မသန်းသန်းစိုးက “ ထိုင်းထီရောင်းတာတော့ တရားမဝင် မှန်း သိပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အချို့ ရုံးဝန်ထမ်းအနေနဲ့ သူတို့ လစာအပြင်ပေါ့ အပိုငွေရအောင် ရောင်းတာတော့ တွေ့ကြတယ်။ သူတို့အတွက်လည်း အလုပ်မပျက် ဘူးပေါ့။ နောက်တစ်ခုက သူတို့ ဒီလို မျိုးရောင်းရင် ကိုယ့်အကောင့်ပေါ် ကိုယ်တင်ပြီးတော့ ရောင်းတာက များတယ်။ သူတို့နိုင်သလောက်နဲ့ ပေါ့ အရင်းအနှီးလေးတွေ ရင်းပြီးတော့ ကိုယ်စားလှယ် လုပ်ကြတာ များမယ်ထင်ပါတယ်။ ပြီးတော့ ထိုင်း ထီက တရားမဝင်ဘူးလို့ ဘယ်လောက်ပဲပြောပြော ထိန်းချုပ်မှု နည်းပါတယ်။ ထိန်းချုပ်မှု နည်းတဲ့ အတွက် ထိုင်းထီက ကွယ်ပျောက်သွားဖို့တော့ မလွယ်ဘူးပေါ့။ ထိုင်းထီက ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် သူတို့ပေးတဲ့ နှုန်းကလည်း မဆိုးဘူးလေ”ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြည်တွင်းအခွန်များ ဦးစီးဌာနမှ ရောင်းချသော အောင်ဘာလေထီ တစ်စောင်လျှင် ကျပ် ၁၃၀၀ ဝန်းကျင် သာ ကျသင့်ပြီး ဆုငွေ အမြင့်ဆုံး ကျပ်သိန်း ၅၀၀၀ နှင့် အနိမ့်ဆုံး ကျပ် ၅၀၀၀၀ အထိ ပေးထားသည်။

ထိုင်းထီမှာ တစ်စောင် ကျပ် ၈၀၀၀ မှ ကျပ် ၁၀၀၀၀ အထိ ရောင်းချနေကြပြီး ဆုငွေ အမြင့်ဆုံး ဘတ် ၆ သန်း ( မြန်မာကျပ်ငွေဖြင့် သိန်း ၂၄၀၀ ) ၊ အနိမ့်ဆုံး ဘတ် ၂၀၀၀ ( မြန်မာကျပ်ငွေဖြင့် ၈၀၀၀၀ ) ပေး ထားသည်ကို တွေ့ရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၅

အိမ်ခြံမြေ အရောင်းအဝယ်စျေးကွက်တွင် တိုက်ခန်းဝယ်ယူသူများသည် ဘဏ်နှင့် ချိတ်ဆက်၍ အရစ်ကျ စနစ်ဖြင့် ဝယ်ယူမှု ပိုမိုများပြားလာကြောင်း အိမ်ခြံမြေ အကျိုးဆောင် ဦးဇေယျာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခုဆိုရင် တိုက်ခန်းတစ်ခန်း ငှားနေရင် နှစ်သိန်းရှိတယ်။ ဘဏ်ကို တစ်လကို သုံးသိန်းလောက် သွင်းရမယ်ဆိုရင် ဝယ်တဲ့သူအနေနဲ့ကျတော့ နောင်ငါးနှစ်နဲ့ ရှစ်နှစ်လောက်ဆိုရင် ဒီတိုက်ခန်းကို ပိုင်သွား ပြီ။ အဲလိုမျိုး တွက်ပြီးတော့ ဝယ်ကျတာပေါ့။ အဓိကကတော့ လူလတ်တန်းစားတွေ များတယ် higher perchance နဲ့ ဝယ်တာ။ အာမခံ လူနှစ်ယောက်လိုတယ်။ အဲဒီအာမခံ လူနှစ်ယောက်ကလည်း ပိုင်ဆိုင်မှု သေချာခိုင်မာတဲ့သူပေါ့ အိုးပိုင်အိမ်ပိုင်ရှိတဲ့သူက အာမခံပေးရတယ်”ဟု ပြောသည်။

တိုက်ခန်းများကို အိမ်ခြံမြေ အကျိုးဆောင် ကုမ္ပဏီများနှင့် ဆက်သွယ်၍ ဘဏ်နှင့်ချိတ်ဆက် ဝယ်ယူကြ ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ ကနဦးအနေဖြင့် တိုက်ခန်းတန်ဖိုး၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း ပေးသွင်းရခြင်း ဖြစ်သည်။

ရန်ကုန်မြို့ပြကို တွေ့ရစဉ်

ဘဏ်နှင့်ချိတ်ဆက် တိုက်ခန်းဝယ်ယူရန် များသောအားဖြင့် အိမ်ထောင်စုတစ်ခုတွင် အနည်းဆုံး လစဥ် ဝင်ငွေ ၁၀ သိန်း ပြနိုင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ရိုးရိုးတိုက်ခန်းအတွက် အနည်းဆုံးသုံးနှစ်မှ အများဆုံး ဆယ်နှစ်အထိ၊ ကွန်ဒိုတိုက်ခန်းများအတွက် အနည်းဆုံး ငါးနှစ်မှ အများဆုံး ၂၀ နှစ်အထိ အရစ်ကျ ပြန် လည်ပေးသွင်းနိုင်ကြောင်း အိမ်ခြံမြေအကျိုးဆောင် အသိုင်းအဝိုင်းမှ သိရသည်။

ထို့ပြင် တိုက်ခန်းများကို ပြင်ပ အဆက်အသွယ်များနှင့် ဝယ်ယူခြင်းထက် ဘဏ်နှင့် ချိတ်ဆက် ဝယ်ယူ ခြင်းက ပိုမို အဆင်ပြေသကဲ့သို့ မြေရှင်များနှင့်လည်း ပဋိပက္ခဖြစ်စရာ မရှိတော့ဟု အိမ်ခြံမြေ အကျိုး ဆောင် ဦးဇေယျာက ပြောသည်။

၎င်းက “ဝယ်လည်းဝယ်ကြတယ် တိုက်ခန်းက ဇယားနည်းနည်း ရှုပ်တာပေါ့။ ကိုယ်ဝယ်ပြီး သွားလို့ရှိရင် ပြန်ရောင်းတာ ဖြစ်ဖြစ်၊ ပြန်ငှားတာဖြစ်ဖြစ် အချို့ လောဘကြီးတဲ့ မြေရှင်တွေဆိုရင် ငှားတာတောင် ခု 1 percent တောင်းနေတယ်။ အရောင်းကို 2 percent တောင်းတယ်။ အချို့ဆိုရင် လောဘကြီးပြီး 3 percent တောင်တောင်းတယ်”ဟု ပြောသည်။

အထပ်မြင့် ဆောက်လုပ်နေသော လုပ်သားတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ အနေအထားအရ တိုက်ခန်းဝယ်ယူရန် အိမ်ရာချေးငွေ ထုတ်ပေးသည့် ဘဏ်များမှာ KBZ Bank၊ AYA Bank၊ Yoma Bank၊ CB Bank၊ A.G.D Bank တို့ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ချေးငွေ အတိုးနှုန်းများ အနေနှင့် တစ်နှစ်လျှင် ၁၃ ရာခိုင်နှုန်း သတ်မှတ်ထားပြီး ယခုအခါ ဗဟိုဘဏ်မှ ကြေညာထားချက်အရ ၁၂. ၅ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ဆောက်လုပ်ပြီးစီးသည့် တိုက်ခန်းကို ကနဦးငွေ ပေးသွင်းပြီးပါက တက်ရောက် နေထိုင်နိုင် သော်လည်း တိုက်ခန်းနှင့် ပတ်သက်သည့် စာရွက်စာတမ်းများကို သက်ဆိုင်ရာဘဏ်မှ သိမ်းဆည်းထား ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၃

အစိုးရအနေဖြင့် တောင်သူများအတွက် စိုက်ပျိုးစရိတ်ချေးငွေများ ထုတ်ပေးရာတွင် တစ်ဧက ကျပ် ငါးသောင်း တိုးမြှင့်ထုတ်ချေးခြင်းနှင့် ပြန်ဆပ်ရမည့် သက်တမ်းကာလကိုလည်း နှစ်နှစ်ခန့် တိုးပေးသင့် ကြောင်း ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး (အနောက်ပိုင်း) ပြည်ခရိုင်နှင့် သဲကုန်းမြို့နယ်တို့မှ တောင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် အစိုးရသည် ဘဏ်ချေးငွေများကို အကျေဆပ်ပြီးသည့် တောင်သူများကိုသာ ထုတ်ချေးပေး ကြောင်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။

ထို့နောက် ယခင်နှစ်က ထုတ်ယူထားသော ချေးငွေ အကျေမဆပ် နိုင်သေးသူများကိုလည်း အကျေ ပေးဆပ်ရန် ဖိအားပေး တောင်းခံခြင်းများ ရှိနေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ချေးငွေပြန်ဆပ်ရမည့် ကာလကို သက်တမ်းတိုးပေးစေလိုကြောင်း ပြည်ခရိုင်၊ ပေါင်းတလည်မှ တောင်သူ ဦးကြည်ခိုင်က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

စိုက်ပျိုးရေး လယ်ယာတစ်ခုကို တွေ့ရစဉ်

ဦးကြည်ခိုင်က “သွင်းအားစု စရိတ်တွေ၊ စိုက်စရိတ်တွေ ရိတ်စရိတ်တွေ အကုန်လုံးက စျေးတက်လာ တယ်။ အစိုးရအနေနဲ့ အချို့ အကျေဆပ်နိုင်တဲ့ သူတွေဆိုလို့ရှိရင် တစ်ဧကကို တစ်သိန်းခွဲနှုန်းတင်မက ဘူးပေါ့ နှစ်သိန်းနှုန်းအထိ ထုတ်ချေးမယ်လို့တော့ ပြောသံကြားတယ်။ ဒါပေမယ့် ဘဏ်ဘက်က တိတိ ကျကျ ပြောလာတာမျိုးတော့ မဟုတ်သေးဘူး။ အဲလို တိုးထုတ်ပေးနိုင်ရင်တော့ တောင်သူတွေ အနေနဲ့ ပိုပြီး အဆင်ပြေလာမှာပေါ့။ ပြီးတော့ ချေးငွေ သက်တမ်းကို ကာလတို မဟုတ်ဘဲနဲ့ နှစ်နှစ် ဒါမှမဟုတ် သုံးနှစ်အထိ သတ်မှတ်ပေးမယ်ဆိုရင် ပိုကောင်းပါတယ်။ အချို့နေရာမှာ ဘဏ်ကြွေးတွေ မဆပ်နိုင်ကြ လို့ ဘဏ်တွေ တောင်သူတွေကြားမှာ ကမောက်ကမ ဖြစ်တာတွေ ပြေလည်သွားမှာပါ။ တစ်နှစ်တည်း မဆပ်နိုင်တဲ့သူဆို ပထမနှစ်မှာ အတိုးသပ်၊ ဒုတိယနှစ်ကလေးမှာ အကျေဆပ် ဒါမှမဟုတ် တတိယနှစ် ကျမှ အကျေဆပ်တဲ့ သဘောမျိုးလေး လုပ်ပေးမယ်ဆိုရင် ပိုကောင်းတာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် အစိုးရမှ သတ်မှတ်ထားသော ကာလအတွင်း အကျေမဆပ်နိုင်သူများမှာ ဒဏ်ကြေးကို တစ်လချင်း အတိုးနှုန်းနှင့် ပြန်လည် တွက်ချက် ပေးဆောင်နေရသည့်အတွက် များစွာနစ်နာရကြောင်း သဲကုန်းမြို့နယ်မှ တောင်သူ ဦးမြင့်ဦးက ပြောသည်။

 မြန်မာ့လယ်ယာဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်ခွဲကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဟိုအတိုးက တရားမကျဘူး ဒဏ်တိုးက တစ်ဝက်ကျော်တယ်။ ဘယ်လိုနှုန်းတွေ ကောက်မှန်း မသိဘူး။ ၂၀၂၀ မိုး အရင်း ၁၅ သိန်းကို ၁၈ သိန်း ၄ သောင်း။ အတိုးအမှန်က တစ်သိန်းငါးသောင်းနဲ့‌ ခြောက်ထောင်လောက်ရှိတယ်။ ကျန်တာ ဒဏ်တိုးတွေ။ တစ်လနေရင် တစ်ခါ ထပ်တက်တာ ဒဏ်တိုး က။ သူတို့ ပါးစပ်ထဲမှာတင်ဖြစ်တာ ခုဥစ္စာက သဘောပြောကြပါစို့ တစ်လကို ဒဏ်တိုး ၅၀၀ ဆိုရင် နှစ်လဆို ၁၀၀၀ အဲနှုန်းတွေလို လုပ်လာတာ”ဟု ပြောသည်။

စပါးစိုက် တောင်သူများအား မိုးစပါးချေးငွေကို မေလမှ စက်တင်ဘာလအထိ လည်းကောင်း၊ ဆောင်း ချေးငွေကို အောက်တိုဘာလမှ ဒီဇင်ဘာလအထိ လည်းကောင်း တစ်ဧကလျှင် ကျပ် ၁၅၀၀၀ နှုန်းနှင့် တောင်သူ တစ်ဦးလျှင် ၁၀ ဧကအထိ တစ်နှစ်အတိုးနှုန်း ၅ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ထုတ်ချေးပေးနေခြင်း ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ ချေးငွေ အမျိုးအစားမှာ အစိုးရအနေနှင့် မြန်မာ့လယ်ယာဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ် MADB မှ တဆင့် သီးနှံ စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်ခြင်းအတွက် စရိတ်စကအဖြစ် ကာလတို သဘောမျိုးနှင့် ထုတ်ချေးပေးခြင်းဖြစ် ကြောင်း MADB ဘဏ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၂

မြန်မာနိုင်ငံ အဝေးပြေး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းများအနေဖြင့် ကုန်စည်ရှားပါးမှုကြောင့် လာမည့် မိုးတွင်းကာလတွင် ပုံမှန်လည်ပတ်မှုထက် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ကျဆင်းနိုင်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ အဝေးပြေး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

မိုးတွင်းကာလတွင် ကုန်စည်ရရှိမှု နည်းပါးခြင်းနှင့် တချို့သော တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များတွင် ၆ ဘီးနှင့် အထက် ယာဉ်များ သွားလာ၍ မရခြင်းကြောင့် လုပ်ငန်းများ ကျဆင်းရခြင်းဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ အဝေးပြေး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းဥက္ကဋ္ဌ ဦးကျင်သိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “မိုးတွင်းကာလက ၆ လပိုင်း ကနေပြီးတော့ ၉ လပိုင်းလောက်အထိက ပါးတယ်။ ၁၀ နဲ့ ၁၅ ကြားတော့ ပါးပါးပေါ့။ ဧရာဝတီတိုင်းကလည်း မိုးတွင်းကာလဆို ၁၂ ဘီး သွားလို့မရဘူး။ ၆ ဘီးပဲ သွားလို့ရတယ်။ အဲဒါ ကြောင့်မို့လို့ ပါးပါးလှပ်လှပ်လေးပဲ သူ့ဟာသူ ခါတိုင်းနှစ်လိုပါပဲ သွားမှာပါပဲ။ နောက်ပြီးတော့ ကျောင်းဖွင့်ရာသီ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် မိသားစုတွေက ကျောင်းတက်နိုင်ရေးပဲ လုပ်နေကြတော့ ကုန်နည်းနည်းလေး ပါးသွားမှာ ပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် အဝေးပြေး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရာတွင် ကုန်တင်ကား ငှားရမ်းခများသည် ပုံမှန်အချိန်များထက် ဈေးနှုန်း မြင့်မားနေကြောင်း၊ နယ်စပ်သို့ သွားရောက် ကုန်စည်ပို့ဆောင်သည့် ကုန်တင်ကားများ များပြားနေသည်ဟု အဝေး ပြေး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

အဝေးပြေး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေးကားများကိုတွေ့ရစဉ်

မိုးတွင်းကာလတွင် နှစ်စဉ် ကုန်စည်ပို့ဆောင်မှု လုပ်ငန်းများ ကျဆင်းသော်လည်း ယခုနှစ်တွင် နယ်စပ် လမ်း ကြောင်းသို့ ကုန်စည်ပို့ဆောင်မှု များပြားနေသည့်အတွက် ယခုနှစ်၌ ကုန်တင်ယာဉ်ထွက်ရှိမှု များနိုင်သည်ဟု အဝေးပြေးကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခုက ကားခနှုန်းတွေက မြင့်နေတယ်။ ကားခနှုန်းတွေ တက်နေတယ် အရင်နှစ်တွေနဲ့ မတူဘူး။ အခုက ကားတွေအကုန် ကားတွေက ရှားနေတာ။ ထွက်တဲ့ကားတွေက တာချီလိတ်တွေ၊ ကျိုင်းတုံတွေ၊ မြဝတီတွေ နယ်စပ်လမ်းကြောင်းတွေ သွားနေတော့ သာမန်လမ်းကြောင်းတွေပေါ်မှာ ကားကို ပျောက်နေတာ။ ပျောက်နေ တော့ အရင်တုန်းက မိုးတွင်းဆို ကားရှားတာ မှန်တယ်။ ထွက်ရှိမှုနည်းတာ မှန်တယ်။ သို့သော်လည်းပဲ ဒီနှစ်ရဲ့ ပေါ်လစီက နယ်စပ်တွေ အားကောင်းနေပြီးတော့ ခုနကပြောတဲ့ ထွက်ရှိမှုတွေက မနည်းနိုင်ဘူးပေါ့နော်။ ပြီးတော့ အစိုးရရဲ့ ပေါ်လစီပေါ် မူတည်နေတာ။ နယ်စပ်ဒေသတွေ ဖွင့်ထားမယ်ဆိုရင် နယ်စပ်တွေ သွားနေတဲ့ ကားတွေ များနေတဲ့ အတွက်ကြောင့် သာမန်လမ်းတွေပေါ်မှာ တအားကြီး ကားတွေ ရပ်ထားတဲ့ အနေအထားတွေ မရှိဘူး။ သွားနေရမယ့် အနေအထားတွေ ရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။
ပုံမှန်ကာလတွင် အနယ်နယ် အရပ်ရပ်သို့ တစ်လလျှင် အခေါက်ရေ ၄ ခေါက်ခန့် ပြေးဆွဲ၍ ရသော်လည်း မိုးတွင်း ကာလတွင် ကုန်စည်ရှားပါးလေ့ရှိသဖြင့် အခေါက်ရေများ လျော့ကျလေ့ရှိကြောင်း၊ တစ်လလျှင် ၃ ခေါက်ခန့်မျှသာ ရရှိသည်ဟု အဝေးပြေးကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး ယာဉ်မောင်းများထံမှ သိရသည်။

အဝေးပြေး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေးကားများကိုတွေ့ရစဉ်

အဝေးပြေး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး တွဲကားယာဉ်များသည် ရန်ကုန်ရှိ ဘုရင့်နောင် ကုန်စည်ဒိုင် ယာဉ်ရပ်နားစခန်း တွင် အခြေစိုက်ပြီး စားဖိုဆောင်သီးနှံ၊ ရေထွက်ကုန်၊ လယ်ယာထွက်ကုန်နှင့် အိမ်သုံးပစ္စည်း၊ လျှပ်စစ်ပစ္စည်းနှင့် ဆောက်လုပ်ရေးသုံး ပစ္စည်းများကို မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့သို့ ပို့ဆောင်ပေးလျက်ရှိသည်။