CNI International News

မနီလာ၊ ဩဂုတ် ၁

ဖိလစ်ပိုင်အာဏာရှင် ဖာဒီနန်မားကို့စ် လက်ထက်က အမျိုးသားရဲတပ်ဖွဲ့၏ အကြီးအကဲဖြစ်ခဲ့သူ ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတဟောင်း ဖီဒယ်ရာမို့စ်သည် ၁၉၈၆ ခုနှစ်တွင် အာဏာရှင်ဖြုတ်ချသည့် ပြည်သူ့အာဏာ ဆန္ဒပြပွဲများတွင် ပါဝင်ခဲ့ဖူးပြီး ယခုအခါ အသက် ၉၄ နှစ်အရွယ်၌ ကွယ်လွန်သွားခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း Bloomberg သတင်းကို ကိုးကားလျက် ဘန်ကောက်ပို့စ်က ဖော်ပြသည်။

ရာမို့စ်သည် ဇူလိုင် ၃၁ ရက်တွင် ကွယ်လွန်သွားခဲ့ကြောင်း DZRH ရေဒီယိုနှင့် ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရပိုင် PTV ရုပ်သံလိုင်းတို့မှ ထုတ်လွှင့်ခဲ့သော်လည်း အဆိုပါမီဒီယာများက ရာမို့စ်နှင့်နီးစပ်သည့် သတင်းရင်းမြစ်များကို ထည့်သွင်း မဖော်ပြခဲ့ပေ။

FVS ဟုလည်း အတိုကောက် ခေါ်ခဲ့ကြသည့် ရာမို့စ်သည် အာဏာရှင်ခေတ်လွန် နိုင်ငံရေးလေ့လာဝေဖန်သူ ဘီနစ်နို အကွီနို ဂျူနီယာ၏ ကျန်ရစ်သူဇနီး ကိုရာဇွန် အကွီနို လက်ထက်တွင် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် အဖြစ်လည်း တာဝန်ယူခဲ့သည်။ ဘီနစ်နို အကွီနိုသည် တစ်ချိန်က အာဏာရှင်မားကို့စ်၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများကို တစ်တစ်ခွခွ ဝေဖန်ထိုးနှက်ခဲ့သူ ဖြစ်သည်။

ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၏ လက်ရှိ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ ပထမဆုံး ကျင်းပခဲ့သော ၁၉၉၂ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲဖြင့် ရာမို့စ်သည် သမ္မတရာထူး ရယူခဲ့ပြီး ၁၉၉၇ ခုနှစ် ဘဏ္ဍာရေး အကျပ်အတည်း ကာလတွင် အရှေ့တောင်အာရှဒေသတွင်း စီးပွားရေးကို ပြန်လည် ဦးမော့လာအောင် ကြိုးပမ်းခဲ့သဖြင့် အများ၏ ချီးကျူးလေးစားမှု ရခဲ့သည်။

စစ်ဘက်အရာရှိ တစ်ဦးဖြစ်ခဲ့သူ ရာမို့စ်သည် ၁၉၈၆ ခုနှစ်မှစတင်၍ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံရေး ဇာတ်ခုံပေါ်တွင် ထင်ရှားလာခဲ့သည်။ မားကို့စ် အနေဖြင့် အာဏာတည်မြဲရေးအတွက် ရွေးကောက်ပွဲ၌ မဲလိမ်သည်၊ မဲခိုးသည်ဟူသော ၎င်းနှင့်ထိုစဉ်က ကာကွယ် ရေး ဝန်ကြီး ဝမ်ပေါ့အမ်ထရီ (Juan Ponce Entrile) တို့က စွပ်စွဲ၍ မားကို့စ်လက်အောက်မှ ခွဲထွက်ခဲ့ကြသည်။

အာဏာရှင်ဟောင်း ဖာဒီနန်မားကို့စ်

အာဏာရှင် မားကို့စ်သည် ၎င်း၏ကိုယ်ကျိုးကိုသာ ဦးစားပေးပြီး အရည်အချင်း ပြည့်ဝသော စစ်ဦးစီးချုပ်လည်း မဟုတ်၍ မိမိ ဘက်ပြောင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရာမို့စ်က ထုတ်ဖော် ပြောကြားခဲ့သည်။

၎င်းတို့နှစ်ဦးသည် မနီလာမြို့တော်ရှိ ရဲဌာနချုပ်တွင် မားကို့စ် လိုလားသော တပ်များ၏ ဖြိုခွင်းခံရနိုင်သည်ဟု မျှော်လင့်ခဲ့ကြ သော်လည်း လူသားတံတိုင်းတစ်ခု အတားအဆီးလုပ်၍ ဌာနချုပ် အဆောက်အဦ ပတ်ပတ်လည်တွင် စုရုံးရန် စီစဉ်ခဲ့ကြသည်။

ထိုသို့ စုရုံးရန်အတွက် ရိုမန်ကက်သလစ် ကာဒီနယ် (ခရစ်ယာန်ဘာသာရေး ခေါင်းဆောင်)တစ်ဦးထံမှ မေတ္တာရပ်ခံချက်ကို ဖိလစ်ပိုင်လူထုက အလေးထားခဲ့ကြသည်။

သို့ဖြင့် နောက်ဆုံးတွင် အာဏာရှင်ကို ဖြုတ်ချနိုင်ခဲ့သော ပြည်သူ့အာဏာတော်လှန်ရေးကို စတင်နိုင်ခဲ့ကြသည်။

၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်တွင် ရာမို့စ်ကို ဂုဏ်ပြုသောအားဖြင့် အမေရိကန်နိုင်ငံရှိ West Point စစ်တက္ကသိုလ် သင်တန်းဆင်းဟောင်း များအဖွဲ့က ၎င်း၏ ဖိလစ်ပိုင် ဒီမိုကရေစီ ပြန်လည် ရရှိရေးတွင် ပါဝင်ခဲ့သော အဓိက အခန်းကဏ္ဍကို တလေးတစား ထုတ် ဖော် ချီးကျူးခဲ့ကြသည်။

သို့ဖြစ်၍ ရာမို့စ်သည် ဖိလစ်ပိုင် ပြည်သူ့တော်လှန်ရေး၏ သူရဲကောင်းတစ်ဦးအဖြစ် အမည်တွင် ခဲ့လေသည်။

Source: Bloomberg, Bangkok Post