CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၅

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်ရှိ ကျဆင်းနေသည့် နိုင်ငံ့စီးပွားရေးကို ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာစေဖို့အတွက် နစက အနေဖြင့် မည်သည့်မူဝါဒများကို ပြင်ဆင်သင့်သလဲဆိုသည့်အပေါ် ပြန်လည်စမ်းစစ်သင့်သည်ဟု စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များက ထောက်ပြနေကြသည်။ 

နစကသည် ပို့ကုန်သွင်းကုန်နှင့်ပတ်သက်သည့် မူဝါဒများကို မကြာခဏ ပြင်ဆင်သတ်မှတ်နေခြင်း၊ လယ်ယာ ထွက်ကုန်ဆိုင်ရာ ထိန်းချုပ်နေမှုများနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ဝင်ရောက်လာစေရန် လုပ်ဆောင်ရာတွင်လည်း အားနည်းချက်များ ရှိနေသည်ဟု စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

တခြားတစ်ဖက်မှာလည်း စီးပွားရေး ပြန်လည် ကောင်းမွန်လာစေရန်တွက် နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲက အားလုံးကို ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းမှု မရှိသင့်ကြောင်း၊ သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနများကို လွတ်လွတ်လပ်လပ် စီမံခန့်ခွဲခွင့်ပေးသင့် ကြောင်း၊ သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနများကလည်း စီးပွားရေး ကျဆင်းနေမှုကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရမည့် အဓိက အချက်များအား နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း တင်ပြဆွေးနွေးသင့်ကြောင်း စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင် များက ထောက်ပြကြသည်။

ကုန်သွယ်ရေး ကုန်ကားများကိုတွေ့ရစဉ်

အဓိကအားဖြင့် လူမှန်၊ နေရာမှန်၊ တာဝန်မှန်နှင့် စနစ်မှန် ဖြစ်မှသာ စီးပွားရေး ပြန်လည်ဦးမော့လာစေရန် လုပ်ဆောင်နိုင်မည်ဟု ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ဦးစိန်ဝင်း(မအူပင်)က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “စီးပွားရေးကိစ္စကို အဆင်ပြေအောင် လုပ်ဖို့ဆိုတာက စီးပွားရေးဆိုတာ တည်ငြိမ်မှ စီးပွားရေး လုပ်လို့ ရတာ။ စီးပွားရေး လုပ်ချင်ရင် တည်ငြိမ်အောင် ကြိုးစားရမယ်။ ငြိမ်းချမ်းအောင် ကြိုးစားရမယ်။ သာယာအောင် ကြိုးစားရမယ်။ အဲဒီလိုမျိုး ကြိုးစားဖို့ဆိုတာက လူမှန်၊ နေရာမှန်၊ တာဝန်မှန် ပေးဖို့လိုတယ်။ နစကမှာလည်း တချို့နေရာမှာ လူမှန်၊ နေရာမှန်၊ တာဝန်မှန် သူ့လူတော့ သူပေးတာပေါ့၊ ဒါပေမယ့် သူ့လူမှ မကျွမ်းကျင်တာ၊ သူ့လူမှ မလုပ်တတ်တာ ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲ။ ဒါပေမယ့် သူ့ဘက်က ပြန်ကြည့်ရင်တော့ သူစိတ်ချရတဲ့သူ သူပေး တာလေ။ ဒါကြောင့် အားလုံးပူးပေါင်းပြီးတော့ သူလည်း စိတ်ချယုံကြည်အောင် ပြောတာဆိုတာ လုပ်တာကိုင်တာ ဖြစ်ဖို့လိုတယ်။ သူ့ကိုလည်း နားလည် သဘောပေါက်အောင် ထိန်းကျောင်းပေးဖို့ လိုတယ်။ အဲဒီတော့ စီးပွားရေး မြင့်ဖို့ဆိုတာက လူမှန်၊ နေရာမှန်၊ စနစ်မှန်၊ တာဝန်မှန် အဲဒီလို မှန် ၄ မှန်လောက်ကို ထိန်းနိုင်ရင် အဂတိလည်း ကင်းနိုင်အောင် လုပ်နိုင်မယ်ဆိုရင် တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ပြန်လည်ဦးမော့လာပါမယ်။ အဲဒီလို လုပ်နိုင်ဖို့သည် လတ်တလောကတော့ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုကို အားလုံးက စားပွဲပေါ်မှာ ဝိုင်းဝန်းပြီးတော့ ဆွေးနွေးပြီးတော့ အပေး အယူ၊ ယုံကြည်ချက် ရယူပြီးတော့ ဆောင်ရွက်ရင်တော့ ရပါတယ်၊ အန်ကယ်ကတော့ အဲဒီလို ယုံကြည်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

စီးပွားရေးလုပ်ဆောင်ရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် ပို့ကုန်သွင်းကုန်ကဏ္ဍကိုသာ အဓိကထား နေရခြင်းကြောင့် ပို့ကုန်နှင့်ပတ်သက်၍ ပိုမိုတင်ပို့ ထုတ်လုပ်နိုင်ရန်အတွက် လုပ်ဆောင်ပေးရန်လိုအပ်သည်ဟု ထောက်ပြကြသည်။

 စိုက်ပျိုးရေးလုပ်နေစဉ်

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်ကဏ္ဍသည် နယ်မြေတည်ငြိမ်မှု မရှိခြင်းကြောင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် လုပ်ဆောင်၍မရဘဲဖြစ်နေကြောင်း၊ ပင်လယ်ရေကြောင်း ကုန်သွယ်ရေး တစ်ခုတည်းသာ လုပ်ဆောင်ရသည့် အနေအထားတွင် ရှိနေသည်။

ထို့ကြောင့် နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် ပင်လယ်ရေကြောင်း ကုန်သွယ်ရေး လျင်လျင်မြန်မြန်ဖြင့် အဆင်ပြေ ချောမွေ့စွာ တင်ပို့ရနိုင်ရန်အတွက် ပို့ကုန်၊ သွင်းကုန်နှင့် ပတ်သက်သည့် မူဝါဒကို တိကျစွာ ထုတ်ပြန်ရန် လိုအပ်သည်ဟု လုပ်ငန်းရှင်များက ထောက်ပြကြသည်။

စက်သုံးဆီနှင့် ဒေါ်လာဈေးကွက်ကို ထိန်းညှိသည့်သဘောဖြင့် ပို့ကုန်ရငွေ မူဝါဒကို မကြာခဏ ပြောင်းလဲနေခြင်း ကလည်း တခြားသော ပို့ကုန်တင်ပို့မှုအပိုင်းများတွင် ထိခိုက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်လျက် ရှိနေသည်။

ပို့ကုန် အမြောက်အများ တင်ပို့နိုင်မှသာ တိုင်းပြည်၏ စီးပွားရေးသည်လည်း တိုးတက်လာမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိ ကျင့်သုံးနေသည့် စီးပွားရေးစနစ်ကို ပြင်ဆင်ရန် လိုအပ်နေကြောင်း၊ လွတ်လပ်စွာ ကုန်သွယ်မှုပေးသည့် ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ်ကို သွားနိုင်မှသာ ကုန်သွယ်မှု ကုန်ကျစရိတ်များ သက်သာလာပြီး ကုန်ဈေးနှုန်းများလည်း ကျဆင်းလာမည်ဟု Via Logistics & Supply Chain တည်ထောင်သူ ဦးသီဟပိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

၎င်းက “capital market ကတော့ အစိုးရက အကုန်လုံးကို ထိန်းချုပ်ထားတာပေါ့။ ဒေါ်လာဈေး၊ ရွှေဈေး၊ မြေဈေး ပြီးတော့ export, import အဲဒီ ၅ ခုကို ထိန်းထားတာပေါ့။ ထိန်းထားလိုက်တယ်ဆိုတာက သူ့ဆီက ထွက်မသွား အောင်လို့ပေါ့နော်။ အဲဒီတော့ capital market ကို ကိုင်ထားတဲ့သဘော ရှိတယ်။ အဲဒီမူဝါဒကတော့ နိုင်ငံတခုခု ဖြစ်လာရင် နိုင်ငံတွေက ကိုင်တဲ့ ထုံးစံပေါ့လေ၊ ဒါကတော့ စီးပွားရေး မူဝါဒပိုင်းဆိုင်ရာမှာ ကျနော်လေ့လာကြည့် သလောက် အဲဒီလို သွားတွေ့တယ်။ အခုတော့ ကျနော်တို့ကတော့ free market ကို ပြန်သွားချင်တာပေါ့။ ကျနော် တို့တွေအားလုံးက လုပ်ရတာ ခက်တယ်၊ ဘာလို့ဆို free market က နည်းနည်းလောက် လုပ်ပြီးရင် အရသာက တွေ့သွားပြီ။ အခုကျတော့ capital market ကို ပြန်သွားရတော့ အဆင်မပြေဘူးပေါ့။ အဲဒါကတော့ စီးပွားရေး ပညာရှင်တွေ၊ နိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်တဲ့သူတွေ လူတွေ ပြောင်းမှရမယ်။ နောက်မို့ဆိုရင်တော့ မလွယ်ဘူးပေါ့နော်။ free market ဆိုတာလည်း ဒီအတိုင်း လွှတ်ပေးထားလို့ မရဘူး။ အချိန်တစ်ခုလောက် ရောက်လာရင် ကုန်ဈေးနှုန်းက ပြည်သူလက်ထဲကို ရောက်လာရင် ပါဝါကြီးတဲ့သူတွေက ကစားလိုက်လို့ရတယ်။ အခု ဒေါ်လာဈေးဆော့တဲ့သူလို၊ ရွှေဈေးဆော့တဲ့သူလို၊ အိမ်ခြံမြေဈေး ဆော့တဲ့သူလို” ဟု ပြောသည်။

ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကြောင့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီး စီးပွားရေး ကျဆင်းမှုများနှင့် ကြုံတွေ့နေရသော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံသည် ထိုဒဏ်ကို ပို၍ ခံစားရသည့် အနေအထားတွင် ရှိနေသည်။

ပို့ကုန် အမြောက်အများ တင်ပို့နိုင်မည်ဆိုပါက တိုင်းပြည်၏ဝင်ငွေ တိုးတက်လာမည်ဖြစ်ပြီး ငွေကြေးဖောင်းပွမှု ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် စီးပွားရေး ကျဆင်းမှုလည်း ပြေလည်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ပို့ကုန်ကို အမြောက်အများ တင်ပို့နိုင်ရန်အတွက် ပိုမိုလုပ်ဆောင်ပေးသင့်သည်ဟု လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။