CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၅

မွေးကင်းစကလေးအရွယ်မှ အသက်ခြောက်လမတိုင်ခင်အထိ မိခင်နို့ကလွဲပြီး တခြားသော အစားအစာများ ကျွေးရန်မသင့်ကြောင်း ကျန်းမာရေးပညာရှင်များက ပြောသည်။

ကလေးများကို ခြောက်လမတိုင်ခင် ထမင်းများနှင့် တခြားပြင်ပအစားအစာများကျွေးပါက ကလေးများတွင် အူစွပ်ရောဂါဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း Hello ဆရာဝန်ပေ့ချ်ကို တည်ထောင်သူ ဒေါက်တာသူရိန်လှိုင်ဝင်းက CNI သတင်းဌာနကို ပြောသည်။

 “ကလေးကို အမေနို့တိုက်နေတာကနေပြီးတော့ တခြားဟာတစ်ခုခုပြောင်းတိုက်တော့မယ်ဆိုရင် winning diet လုပ်ရတယ်လို့ခေါ်တယ်။ ကျနော်တို့ စပြီးတော့နည်းနည်းချင်းဆီ စကျွေးရတာပေါ့နော်။ အဲဒါကြောင့်မို့ ကျနော် တို့က ခြောက်လနောက်ပိုင်းပဲ ကျွေးခိုင်းတာပေါ့နော်။ ခြောက်လအရှေ့ပိုင်းမှာဆို ရေတောင်မတိုက်ရဘူးလေ။ အမေနို့ကိုပဲ အမြဲတိုက်ရမယ်ပေါ့နော်။ အဲ့လိုမျိုးလုပ်တဲ့အခါမှာ ကလေးတွေရဲ့ အူကတော့ လူကြီးလို မဟုတ်ဘူး ပေါ့။ သေချာအလုပ်မလုပ် နိုင်သေးဘူးပေါ့နော်။ လုပ်တဲ့နည်းလမ်းတွေက သေချာမမှန်သေးဘူး။ အူက အဆင်သင့် မဖြစ်ခင်မှာ အစားအသောက်က လွဲသွားတယ်ပေါ့နော်။ မှားပြီးကျွေးလိုက်မိတယ်။ ဘာညာဖြစ်တဲ့အခါကျတော့ သူ့ အူက လှုပ်ရှားမှုလွဲပြီးတော့ အူတစ်ခုနဲ့တစ်ခု စွပ်သွားတယ်။ အများအားဖြင့် ကလေးတွေမှာဖြစ်တတ်တယ်။ ဒါက အမေနို့ကို မတိုက်လို့တော့မဟုတ်ဘူး။ဒါပေမယ့် တခြားအစာတစ်ခုကို ကျွေးလိုက်တဲ့အချိန် ဒီလိုမျိုးဖြစ်လေ့ ဖြစ်ထရှိတယ်။ အူစွပ်တယ်ဆိုတာ ကလေးတွေအတွက် အရေးပေါ်အခြေအနေပေါ့နော်”ဟု ပြောသည်။

မွေးကင်းစမှ အသက်ခြောက်လ မပြည့်သေးသော ကလေးငယ်များကို မိခင်နို့တစ်မျိုးထဲသာ တိုက်ကျွေးခြင်းသည် ကလေးငယ်များအတွက် ဥာဏ်ပိုကောင်းပြီး အကယ်၍ မိခင်နို့မထွက်သောအခြေအနေမှသာ နို့မှုန့် တိုက်ကျွေး သင့်ကြောင်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး အင်းစိန်မြို့နယ်မှ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတစ်ဦးဖြစ်သူ ကိုသန်းထိုက်ဇော်က CNI ကို ပြောသည်။

ကိုသန်းထိုက်ဇော်က “မိခင်နို့တိုက်တဲ့ဟာတော့ အကောင်းဆုံးပဲ။တကယ်လို့မိခင်နို့မတိုက်နိုင်လို့ရှိရင် မိခင်နို့ မတိုက်နိုင်ဘူးဆိုတဲ့ အနေအထားမှာမှ တခြားဟာတွေဖြစ်ကြတာ။ ဒါပေမယ့် လက်ရှိမှာ အကုန်လုံး လုပ်ပေး နေကြတာပဲ။ သနပ်ခါးတွေလည်း ကျွေးနေကြတာပဲ။ လူးပေးနေတာပဲ။ တကယ်လို့ အကိုတို့က ခေါင်းတွေလည်း ခြောက်လကျော်မှ ရိတ်ရတယ်ဆိုပြီး ပြောတယ်။ ဒါပေမယ့်သူတို့တွေ ခေါင်းရိတ်တာကအစ သူတို့ ကျန်းမာရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အကြောင်းအရာ တိတိကျကျထက် ကိုယ့်အမေတွေက အဖွားတွေ၊ အဘိုးတွေ ပြောနေကြတဲ့ စကားအတိုင်းကိုပဲ လုပ်နေကြတာပဲ အများစုကတော့လေ။ပုံမှန်လို့ ပြောမယ်ဆိုလို့ရှိရင် မိခင်နို့ မတိုက်ကျွေး တာနဲ့တခြား အပြင်နို့တိုက်တဲ့ကလေးတွေနဲ့ ယှဥ်မယ်ဆိုလို့ရှိရင်တော့ မိခင်နို့တိုက်တဲ့ ကလေးတွေကတော့ ဥာဏ်ပိုကောင်းလာနိုင်တာမျိုးတော့ ရှိတာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

အူစွပ်ရောဂါလက္ခဏာများမှာ ဗိုက်မခံမရပ်နိုင်အောင့်လာခြင်း၊ အဖျားဝင်လာနိုင်ခြင်း၊ အန်လာခြင်း၊ သွေးပေါင် ကျပြီး ချွေးစီးပြန်လာခြင်း၊ ဝမ်းသွားသည့်အခါ သွေး၊ချွဲပါလာနိုင်ခြင်းများ ခံစားလာရခြင်းနှင့် အဆိုပါရောဂါသည် အသက် ၃ လနှင့် ၅ နှစ်အကြား ဖြစ်တတ်ကြောင်း ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အကြံပေးသူများက ပြောသည်။

အူစွပ်ရောဂါခံစားရသည့် ကလေးငယ်များမှာ အသက်ငယ်ရွယ်လွန်းသည့်အရွယ်တွင် ခွဲစိတ်ရသောကြောင့် အသက်အန္တရာယ်ပါ ထိခိုက်နိုင်ကြောင်း ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များက ပြောသည်။

ကလေးငယ်များကို ခြောက်လမပြည့်ခင် အတတ်နိုင်ဆုံး ဖြည့်စွက်စာများ မကျွေးကြရန်နှင့် ဖြည့်စွက်စာ စ ကျွေး မည်ဆိုပါက ကလေးများ၏ အမူအယာကအစ အထူးဂရုစိုက်ကြရန် လိုအပ်ကြောင်း ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ပညာ ရှင်များက အကြံပြုထားသည်။

 

 

 

 

 

 

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၄

ရာသီအကူးအပြောင်းမှာ ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထရှိသည့် တုပ်ကွေးရောဂါသည် ၁၀ စုနှစ်အတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ရောဂါ များထက် အပြင်းထန်ဆုံးဖြစ်သော်လည်း စိုးရိမ်စရာမရှိကြောင်း ကျန်းမာရေး ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များက ပြောသည်။

ယခုနှစ် တုပ်ကွေးရောဂါသည် ယခင်နှစ်များကထက် ပြင်းထန်ပြီး တုပ်ကွေးရောဂါ၏ နောက်ဆက်တွဲ အဆုတ်လေပြွန်ရောင်ရောဂါသည်လည်း လက်ရှိမှာ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း Hello ဆရာဝန်ပေ့ချ်ကို တည်ထောင်သူ ဒေါက်တာ သူရိန်လှိုင်၀င်းက CNI သတင်းဌာနကို ပြောသည်။

ဒေါက်တာ သူရိန်လှိုင်၀င်းက “တုပ်ကွေးကတော့ အခုက တွဲဖက်ဖြစ်တယ်လို့ ပြောရမှာပေါ့နော်။ တုပ်ကွေး ဖြစ်တယ် တုပ်ကွေးကနေတစ်ဆင့် တခါ အဆုတ်ရောင်တွေ ဖြစ်ကြတာပေါ့နော်။ အဆုတ်ရောင်ထက် အဆုတ်လေပြွန်ရောင်တဲ့ရောဂါဗျ။ အခုဖြစ်နေတဲ့ ပြဿနာကလေ အဆုတ်ကိုရောင်တဲ့ နမိုးနီးယားလိုမျိုး ပြဿနာမဟုတ်ဘဲနဲ့ လေပြွန်လေးတွေ ရောင်တဲ့ပြဿနာ ဖြစ်နေတယ်ပေါ့နော်။ အဲ့ဒါက ဘာလဲဆိုတော့ တုပ်ကွေးကတော့ ပုံမှန်အတိုင်းပါပဲ။ နှစ်တိုင်းက ဒီအချိန်က တုပ်ကွေးရာသီပဲ ဆိုတော့လေ။ အေးတဲ့အချိန် စိုစွတ်တဲ့အချိန် တုပ်ကွေးတွေက ပြန့်ကြတယ်လေ။ ပြန့်ကြတယ်ဆိုတော့ အခုလည်း အဲ့လိုဖြစ်ကြတယ် လေ။ ဒါပေမယ့် တစ်ခုရှိတာကတော့ ဒီနှစ် တုပ်ကွေးက နည်းနည်းတော့ ပြင်းထန်တယ်။ အရင်နှစ် တွေထက် စာရင်တော့ ပိုပြင်းထန်တယ်လို့ ပြောတယ်။ တချို့ USCBC တို့ ပြောထားတာအရဆိုတော့ ဒီနှစ် တုပ်ကွေးကတော့ ဆယ်စုနှစ် တစ်ခုလောက်မှာ တော်တော်ပြင်းထန်တဲ့ အနေအထားရှိတယ်။ သတိပို ထားရမယ်ဆိုပြီးတော့ ပြောထားပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

တုပ်ကွေးနှင့် ဆက်စပ်သည့် တွဲဖက် အဆုတ်လေပြွန်ရောင်ရောဂါသည် လေမှတဆင့် ကူးစက်တတ်သည့် ရောဂါဖြစ်သော်လည်း စိုးရိမ်လွန်စရာမလိုကြောင်း ဒေါက်တာသူရိန်လှိုင်ဝင်းက ဆက်ပြောသည်။

“အဲဒါကတော့ ဘယ်လောက်ထိ ပြင်းထန်လဲဆိုတာ ပမာဏမရှိဘူးပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် ကိုယ်ပူတာ အပူချိန် ပိုမြင့်တယ်။ ကိုယ်တွေ လက်တွေ ပိုပြီးတော့ နာတယ်။ နောက်တစ်ခုကကျတော့ နှုံးတာ တအားဆိုး တယ်လို့ ပြောတယ်။ 

ကလေးတွေမှာ ချောင်းဆိုးတာ တော်တော်ဆိုးတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ဘယ်လောက် ပိုပြင်းထန်လဲ ဆိုတာတော့မသိဘူး။ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုအတွင်းမှာ အပြင်းထန်ဆုံး တုပ်ကွေးလို့တော့ သူတို့ ပြောကြတယ်ပေါ့နော်။ ဒီရောဂါပိုးတွေကလေ အရင်တုန်းကလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ နှစ်စဥ်နှစ်တိုင်း ဒီလို တုပ်ကွေးရာသီဆို ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထရှိပါတယ်။ ဒီနှစ်ကတော့ ပိုပြင်းတာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့်လည်း အရမ်းကြီး စိုးရိမ်တစ်ကြီးလည်း ဖြစ်နေစရာမလိုပါဘူး။ကိုယ်က အာဟာရ ပြည့်ဝအောင်စားမယ်။ ကောင်းကောင်း နားနားနေနေနေမယ်။ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားလည်းလုပ်။နားနားနေနေလုပ်။ ဂရုစိုက်တယ်ဆိုရင် သိပ် အဆိုးကြီးလည်း မဟုတ်ပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

ယခုလိုကာလတွင် ကျောင်းသားမိဘများအနေဖြင့် မိမိတို့၏ ကလေးများအတွက် ပိုပြီး ဂရုစိုက် ပေးသင့် ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်၊ စစ်တွေမြို့နယ်မှ ကျောင်းသားမိဘတစ်ဦးဖြစ်သူ ဒေါ်နှင်းနှင်းဇံက CNI  သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။
“ကျောင်းတက်နေတဲ့ကလေးတွေအတွက် ဆိုလို့ရှိရင် လုံခြုံမှုတွေ စဥ်းစားရမှာပေါ့နော်။ ကလေးလေးတွေ အတွက်ဆိုလို့ရှိရင် ခြင်မကိုက်တဲ့ Sticker လေးတွေ ကပ်ပေးလို့ရတယ်။ ပြီးတော့ ခြင်မကိုက်တဲ့ လိမ်း ဆေးတွေ လိမ်းပေးလို့ရပါတယ်ရှင့်”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် အဆုတ်လေပြွန်ရောင်ရောဂါကြောင့် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးမှ ပုဂ္ဂလိက ကျောင်းတစ်ချို့ကို ပိတ်ထားခြင်းများလည်းရှိကြောင်း သတင်းမီဒီယာတစ်ချို့တွင် ဖော်ပြထား သည်။

ရာသီပေါ်တုပ်ကွေး၏ နောက်ဆက်တွဲ အဆုတ်လေပြွန်ရောင်ရောဂါသည် အသက် ၅ နှစ်အောက်အရွယ် ကလေးငယ်များနှင့် အသက် ၆၅ နှစ်အထက် သက်ကြီးပိုင်းများတွင်ဖြစ်တတ်ပြီး မပေါ့ဆသင့်ဘဲ သေချာ ဂရုစိုက်ကြရန် လိုအပ်ကြောင်းကျန်းမာရေး အကြံပြုသူများက ပြောသည်။

 

 

 

 

 

 

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၁

အဂတိလိုက်စားမှုများ ရှိနေခြင်းကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှာ မသုံးစွဲရန်နှင့် မရောင်းချရန် တားမြစ်ထားသည့် ဆေးဝါး များနှင့် အလှကုန်များကို ဈေးကွက်တွင် ထိန်းချုပ်မရဘဲ ဖြစ်နေကြောင်း စားသုံးသူ အခွင့်အရေးနှင့် အစားအ သောက် ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တားမြစ်ထားသည့် ပစ္စည်းများသည် ဈေးကွက်အတွင်း ပိုမိုကျယ်ပြန့်လာသောကြောင့် ထိန်းချုပ်ရန် ခက်ခဲသည်ဟု စားသုံးသူ အခွင့်အရေးနှင့် အစားအသောက် ကျွမ်းကျင်ပညာရှင် ဦးဗအုပ်ခိုင်က ပြောသည်။

ဦးဗအုပ်ခိုင်က “အရင်တုန်းက နယ်စပ်ဂိတ်ပေါက်တွေမှာ FDA စခန်းတွေ ဖွင့်ထားတာရှိတယ်။ နယ်စပ်ဂိတ်တွေမှာ စစ်ဆေးရေး ကုန်တွေအတွက်၊ အခုကတော့ နယ်စပ်တွေမှာ မလွယ်ဘူးလေ။ FDA တို့ ဘာတို့ ကွင်းဆင်းဖို့ဆိုတာ မလိုဘူး။ အခုအခြေအနေနဲ့ ဆိုတော့။ ဒါတွေမဝင်ဖို့ဆိုတာ နယ်စပ်ဂိတ်ပေါက်တွေမှာ သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိတဲ့ သူတွေ FDA လိုမျိုး အဖွဲ့အစည်းတွေက အဝင်ဂိတ်တွေမှာ ကြပ်ကြပ်မတ်မတ် စစ်ဆေးမှဘဲ ဒါတွေကရမှာ။ ဒါ တောင် ကြပ်ကြပ်မတ်မတ် စစ်ဆေးတဲ့ ကြားထဲကတောင် ဝင်နေသေးတယ်။ ဈေးကွက်ထဲမှာတော့ လောလော ဆယ် ထိန်းချုပ်ဖို့တောင် သိပ်မလွယ်ဘူး။ လုံးလုံးပပျောက်ဖို့ မလွယ်ဘူး။ အဂတိလိုက်စားမှုတွေ ရှိနေတာကို နေရာတိုင်းမှာ။ ရှိနေတော့ ဒါတွေက ခိုးဝင်မှာပဲ။ ခိုးပြီးသွင်းတာတို့ လာဘ်ပေးပြီး သွင်းတာတို့ ရှိနေအုံးမှာပဲလေ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စားသောက်ကုန်များကို FDA က စစ်ဆေးနေစဉ်

တားမြစ်ပစ္စည်းများကို သုံးစွဲနေကြမှုအပေါ် ပြည်သူများအား အသိပညာပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ လက်ရှိ အချိန်ထိ သုံးစွဲနေရခြင်းမှာ အသိပညာပေးမှု အားနည်းခြင်းကြောင့် ဖြစ်ကြောင်း ကျန်းမာရေး လေ့လာသုံးသပ်သည့် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ အင်းစိန်မြို့နယ်မှ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်း ကိုသန်းထိုက်ဇော်က ပြောသည်။

ကိုသန်းထိုက်ဇော်က “အရင်ဆုံး ပြည်သူလူထု အရင်သိအောင်ကို ပြောပြရမှာ။ သုံးတဲ့သူတွေ များနေသရွေ့ ရောင်းတဲ့သူတွေ ရှိနေအုံးမှာပဲ။ သုံးတဲ့သူတွေ မရှိအောင် အရင်လုပ်ကြရတယ်။ ဘာလို့မသုံးသင့်တာလဲ ဆိုတဲ့ အရာကို ပိုပြီးတော့ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် သိစေချင်တာ။ များသောအားဖြင့် FDA နဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ ဒီဟာတွေ ဒီဟာတွေ မသုံးသင့်ပါဘူးဆိုတဲ့ အရာကို အရင်တုန်းက သတင်းစာထဲမှာ ထည့်ဖူးတာ တွေ့ဖူးတယ်။ facebook တို့ ဆိုရှယ်မီဒီယာတို့မှာ တင်တာတွေ့ဖူးတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီဟာတွေရဲ့ ကျယ်ပြန့်မှု အားက နည်းနေတယ်။ အဲဒီဟာတွေက တကယ့်တကယ် ဆိုရှယ်မီဒီယာ အကြီးကြီးတွေ၊ page တွေက သော်လည်းကောင်း တင်ပေးတာ မျိုး မရှိခဲ့တော့ ဒီဟာတွေကို သုံးလို့မရဘူး။ ရောင်းလို့မရဘူးဆိုတာကို မသိဘူး ဖြစ်နေတာ”ဟု CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

တားမြစ်အလှကုန်များကိုတွေ့ရစဉ်

တရုတ်နှင့် ထိုင်းဘက်မှ တင်သွင်းသည့် အလှကုန်ပစ္စည်းတချို့တွင် ကျောက်ကပ် ထိခိုက်စေနိုင်သည့် mercury (ပြဒါး) ပါရှိခြင်း၊ အသားအရေ ထိခိုက်ပျက်စီးစေသည့် steroid(စတီးရွှိုက်) ပါရှိခြင်းနှင့် ဆံပင်ဆိုးဆေး၊ ဆံပင် ဖြောင့်ဆေးတို့တွင် အာရုံကြောစနစ် ထိခိုက်စေနိုင်သည့် Amonia( အမိုးနီးယား )ဓာတ်များပါရှိခြင်းတို့ကြောင့် မသုံးစွဲရန် တားမြစ်းထားခြင်း ဖြစ်သည်။

အလားတူ ဂျိုင်းလိမ်းဆီတို့တွင်လည်း ချွေးပေါက် ပိတ်စေနိုင်သည့် ဓာတ်များပါရှိခြင်းကြောင့် ရင်သားကင်ဆာ ဖြစ်စေနိုင်သလို နှုတ်ခမ်းဆိုးဆေးများတွင်လည်း အစာအိမ် ကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်သည့် ခဲဆိပ်ဓာတ်များ ပါရှိခြင်း ကြောင့် တားမြစ်ထားသော ပစ္စည်းများကို သုံးစွဲရန်မသင့်ကြောင်း ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများနှင့် စားသုံးသူ အခွင့်အရေးနှင့် အစားအသောက် ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များက သတိပေးခြင်း ဖြစ်သည်။

ပြည်သူလူထုများကို ထိခိုက်မှု လျော့နည်းစေရန် သက်ဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူများက ကြပ်ကြပ်မတ်မတ် စစ်ဆေးပေး ရန် လိုအပ်သလို အသိပညာပေးမှုများလည်း လုပ်ဆောင်ပေးသင့်ကြောင်း ကျန်းမာရေး လေ့လာသုံးသပ်သူများက ပြောသည်။

 

 

 

 

 

 

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၈

မလေးရှားတစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာရှိ အချုပ်ခန်းများတွင် မြန်မာ အပါအဝင် အကျဉ်းသားမြောက်များစွာရှိပြီး ကျန်းမာရေး မကောင်းသူများအား NGO အဖွဲ့အစည်းများ၊ လူမှုကူညီရေး အသင်းအဖွဲ့များမှ သွားရောက် ကူညီချင် သော်လည်း မလေးရှားအစိုးရမှ ဝင်ခွင့်မပြုထားကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် မလေးရှားနိုင်ငံရှိ အချုပ်ခန်းများ၊ camp များ၌ ဖမ်းဆီးခံရပြီး အကျဉ်းကျခံနေရသော မြန်မာနိုင်ငံသား များ၏ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုများနှင့်ပတ်သက်၍ မြန်မာသံရုံးအနေဖြင့် တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်ပေးသင့် ကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

မလေးရှားနိုင်ငံရှိ အချုပ်ခန်းများ၊ camp များသို့ ဝင်ခွင့်ရရှိသည့် မြန်မာသံရုံးမှ တာဝန်ရှိသူများအနေဖြင့် ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု လိုအပ်နေသော မြန်မာနိုင်ငံသားများကို ကူညီဆောင်ရွက်ပေးသင့်ကြောင်း မလေးရှားရှိ နှလုံးလှပရဟိတ လူငယ်များသွေးလှူရှင်အဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ကိုသက်က ပြောသည်။

၎င်းက “ကျန်းမာရေးအပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ သူတို့ထုံးတမ်းစဉ်လာအတိုင်း(မလေးအာဏာပိုင်တွေ) လုပ်ပေးပါ တယ်။ ကျနော်တို့ လူနာတွေ ဆေးရုံတင်တဲ့အခါ အမြဲတမ်းတွေ့နေတာပဲ။ လောလောဆယ် ဒီမှာ လူနာတွေ အမြဲတမ်း ဆေးရုံတင်တဲ့အခါ ထောင်သားတွေ၊ ထောင်လုံထိန်းတွေက လူနာဘေးမှာ စောင့်နေတာတွေ။ ဆေးရုံ တင်ပေး တာတွေ ရှိပါတယ်။ လုပ်ပေးပါတယ်။ ပစ်ထားတာမျိုးတွေတော့ မတွေ့ပါဘူး။ camp ကို ရောက်တဲ့အခါ မှာ သွားတွေ့တာတွေ အင်တာဗျူးတာတွေတော့ ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုပေးတာကိုတော့ ကျနော်တို့ မတွေ့ဖူးသေးဘူး အခုထိပေါ့နော်။ မြန်မာသံရုံးအနေနဲ့ ထောင်ထဲမှာ ကျန်းမာရေး မကောင်းတဲ့ သူတွေ ကို သတင်းပို့တဲ့အခါ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု ပေးနိုင်ရင်တော့ အကောင်းဆုံးပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ယခင်က NGO အဖွဲ့အစည်းများအနေဖြင့် အချုပ်ခန်းများ၊ camp များရှိ အကျဉ်းကျခံနေရသူများအား ကျန်းမာ ရေး စောင့်ရှောက်မှုများ ကူညီပေးခဲ့စဉ်တွင် ၎င်းတို့အတွက် အခြေအနေ ကောင်းမွန်ကာ အဆင်ပြေ ခဲ့ကြကြောင်း သိရသည်။

မလေးရှားတွင် ဖမ်းဆီးခံရသူများကိုတွေ့ရစဉ်

သို့သော် လွန်ခဲ့သည့် နှစ်အနည်းငယ်မှ စတင်ကာ ၎င်းတို့အား မလေးရှားအစိုးရမှ ဝင်ခွင့်မပြုတော့ခြင်းကြောင့် အကျဉ်းသားများ၏ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှာက်မှု ပို၍ ချို့ယွင်းလာကြောင်း၊ မလေးရှားအစိုးရ အနေဖြင့် NGO အဖွဲ့အစည်း၏ ကူညီပေးမှုများအား ခွင့်ပြုပေးသင့်ကြောင်း ရခိုင်ဒုက္ခသည်များ ဗဟို (CAR) မှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးညီညီလွင် က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့အပြင် မလေးရှား၌ အကျဉ်းကျခံနေရသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများ၏ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု အပိုင်းနှင့် ပတ်သက်၍ မြန်မာသံရုံးတွင် ချမှတ်ထားသော မူဝါဒမရှိကြောင်း၊ အကျဉ်းကျသူများအား သွားရောက် တွေ့ဆုံရာ တွင်လည်း နေရပ်ပြန်ရေးကိစ္စကိုသာ လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ထောက်ပြသည်။

ဦးညီညီလွင်က “တကယ်လို့ အဲဒီလိုလုပ်မယ်ဆိုရင် မူဝါဒကို ချမှတ်ရမယ်။ မြန်မာနိုင်ငံသားကို မည်သည့်နေရာ မဆို ကူညီစောင့်ရှောက် ကာကွယ်ရေး ဥပမာ အစ္စရေးတို့၊ အမေရိကန်တို့လိုမျိုးပေါ့ မူဝါဒရှိရမယ်။ မူဝါဒရဲ့ အောက်မှာမှ သူ့ရဲ့ ယန္တရားကို ဖွဲ့စည်းပြီးတော့မှ ဆရာဝန်တွေ သူနာပြုတွေက camp ကို တစ်ပတ်ကို ဘယ်နှစ်ရက် သွားမယ်။ ဘယ်ထောင်ကို ဘယ်နေ့မှာသွားမယ် စသည်အားဖြင့် ဆေးရုံတက် ကုသမယ်ဆိုလည်း ကုန်ကျစရိတ် ကို ခံသွားမယ်ပေါ့။ အဲဒီလိုများ အများကြီး လိုပါသေးတယ် အဲဒီအဆင့်အထိ။ မြန်မာသံရုံးကတော့ စဉ်းစားဖို့ အတွက်က အလှမ်းဝေးနေဦးမယ်။ ပြီးတော့ အထက်လူကြီးကို ကြောက်နေရရင် အထက်က ညွှန်ကြားမှဆိုတော့ နေပြည်တော်က ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း  ပြောရရင် မလေးရှားထောင်ထဲမှာ ဖြစ်နေတဲ့ ဗမာတွေ၊ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေရဲ့ ဒုက္ခ သူမသိနိုင်ဘူး။ အောက်ခြေကတင်ပြပြီး အထက်ကဆုံးဖြတ်ရတာ။ အဲဒီအပိုင်းတွေလည်း လုပ်ဖို့လိုတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ တင်ပြရဲလား၊ မတင်ပြရဲလားဆိုတာ အများကြီးပေါ့။ ဒါပေမယ့် လုပ်သင့်တာကတော့ ကြာပါပြီ” ဟု ပြောသည်။

 မလေးရှားတွင် ဖမ်းဆီးခံရသူများကိုတွေ့ရစဉ်

မလေးရှားရှိ အချို့အချုပ်ခန်းများ၊ camp များတွင် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု အားနည်းသောကြောင့် ကူးစက် ရောဂါဖြင့် လူ ၄- ၅ ဦး သေဆုံးမှုများလည်း ရှိကြောင်း၊ ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းကလည်း တရားမဝင် အလုပ်လုပ်ကိုင် သော မြန်မာနိုင်ငံသား အမျိုးသမီးတစ်ဦးသည် ဖမ်းဆီးခံရပြီးနောက် ကျန်းမာရေး မကောင်းသဖြင့် ကာချမ်းမြို့ ဆေးရုံကြီးပေါ်တွင် သေဆုံးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှ စတင်ကာ ယခု ၂၀၂၃ ခုနှစ် လက်ရှိကာလအထိ အဖမ်းအဆီး များပြားလျက် ရှိသဖြင့် မလေးရှား တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာရှိ အချုပ်ခန်းများတွင် အကျဉ်းသား ပြည့်ကြပ်လျက်ရှိနိုင်ကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက ပြောသည်။

 

 

 

 

 

 

 

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၃

ကိုယ်ဝန်ဖျက်ဆေးများကို လူမှုကွန်ရက်ပေါ်တွင် တရားမဝင်သော်လည်း ကျယ်ပြန့်စွာ ရောင်းချမှုများ ရှိနေပြီး ထိရောက်စွာ အရေးယူမှုပိုင်းများလည်း အားနည်းနေသည်။

အဆိုပါ ဆေးများမှာ သုံးစွဲသူကို ကျန်းမာရေး ထိခိုက်စေနိုင်ကြောင်း သားဖွားမီးယပ် အထူးကုဆရာဝန် ဒေါက် တာ သက်ဆုလင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ‌ ပြောသည်။

၎င်းက “တရားမဝင်ဆေးတွေပေါ့ သန္ဓေတားဆေး သုံးစွဲတဲ့ အခါမှာ အသက်တော့ မသေဘူးပေါ့။ မိခင်ရဲ့ အသက်တော့ မသေဘူး ဒါပေမယ့် သားအိမ်အပြင်ဘက်မှာ ဥပေါက်မယ်။ ပြီးတော့ အဲဒီ ဥပေါက်တဲ့ အတွက်မှာ သားအိမ်ထုတ်တဲ့ အဆင့်ထိပါ ဖြစ်သွားနိုင်တယ်။

ပြီးတော့ သားအိမ်ကျော် မျိုးရမယ့် ပြွန်တွေမှာလည်း ပိတ်ဆို့မယ်။ တသက်လုံးပေါ့ ဒီကလေးမရနိုင်တဲ့ အနေအထားမျိုးတွေကိုလည်း ဖြစ်သွားနိုင်တယ်။ အဲဒီတော့ တရားဝင် ဆေးတွေကိုပဲ သုံးစွဲသင့်တယ်ပေါ့။ ဒီတရားမဝင်တဲ့ ဟာတွေကိုပေါ့ ကိုယ်ကတော့ အားမပေးချင်ဘူး။ အခုဆို ခေတ်မီနေတာပဲ မျိုးစုံပေါ့၊ တားဆေးတွေ မျိုးစုံ ရှိနေတာပဲ “ ဟု‌ ပြောသည်။

တရားမဝင် ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချဆေး ရောင်းနေတဲ့ ပေ့စ်

တစ်လမှ ခြောက်လအထိရှိသော ကိုယ်ဝန်ကို ဖျက်ချနိုင်သည်ဟု အာမခံချက်များပေး၍ ကိုယ်ဝန်ဖျက်ဆေးများ ကို ဆရာဝန်ပုံများနှင့် တကွဖော်ြပပြီး ရောင်းချနေကြသည်။

၎င်းတို့ ရေးသား ဖော်ပြထားချက်များအရ အဆိုပါဆေးများတွင် သားအိမ်သန့် သွေးထိန်းဆေး၊ ပိုးသတ်ဆေး၊ အားဆေးများ ပါဝင်သဖြင့် သားအိမ် ပြန်ခြစ်စရာ မလိုဟု သိရသည်။

အဆိုပါ ကိုယ်ဝန်ဖျက်ဆေး စျေးနှုန်းများမှာ ကိုယ်ဝန် တစ်လအတွက် ကျပ် ၇၅၀၀၀ မှ ၈၅၀၀၀ ၊ နှစ်လအတွက် ကျပ် ၉၀၀၀၀ မှ ၁၀၀၀၀၀၊ သုံးလအတွက် ကျပ် ၁၁၀၀၀၀ မှ ၁၂၀၀၀၀ ၊ လေးလအတွက် ကျပ် ၁၃၀၀၀၀ မှ ၁၄၀၀၀၀၊ ငါးလနှင့် ခြောက်လအတွက် ကျပ် ၁၅၀၀၀၀ မှ ၂၀၀၀၀၀ အထိ ရှိသည်။

Dr.Thu Zar - Medical Service ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်အကောင့်နှင့် ကိုယ်ဝန်ဖျက်ဆေး ရောင်းချသူက “လူကတော့ တော်တော် ခံရမယ်။ ကျတာတော့ အကောင်လိုက်ကျမယ်။ ခြောက်လအထိကို အစ်မတို့က ထည့် ဆေးသုံးခိုင်း တာ များတယ်။ ထည့်ဆေးက အားလုံးပေါင်း လေးလုံးတစ်ကဒ်စီပဲ ထည့်ရတာ။ ၁၂ လုံးလောက် ထည့်ရမယ်။ ၂၄ နာရီအတွင်း ကျမှာ။ သူက အကောင်လိုက် ကျပြီးတာနဲ့ အချင်းပါ တစ်ခါတည်း အပြီးကျမှာ။ ဘေးထွက် ဆိုးကျိုး ကတော့ မရှိဘူး။ ထည့်ဆေး သုံးခိုင်းတဲ့သူသည် သူက လုံးဝဖျားတယ်၊ ဝမ်းသွားတယ်။ တချို့က ဖျားပြီး ကြောက် ပြီး ဆေးရုံတွေသွားတာ ဘာညာရှိတယ်”ဟု ပြောသည်။

တရားမဝင် ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချဆေး ရောင်းနေတဲ့ ပေ့စ်

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချခြင်းနှင့် ပတ်သက်သော ဥပဒေ တစ်စုံတစ်ရာ မရှိသေးဘဲ Therapeutic abortion ( ကလေးဆက်လက် တည်ရှိနေမှုသည် မိခင်၏ အသက်အန္တရာယ်ကို ထိခိုက်စေနိုင်မည့် အခြေအနေမှ လွဲ၍ ) အခြားမည်သည့် အခြေအနေမျိုးတွင်မှ abortion ကို တရားဝင် သတ်မှတ်ထားခြင်း မရှိကြောင်း ကျန်းမာ ရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့် ပြစ်မှုဆိုင်ရာကျင့်ထုံး ဥပဒေများတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ထို့ကြောင့် နားလည် တတ်ကျွမ်းသော ဆရာဝန်များမှ ကလေးဖျက်ချခြင်းကို လက်မခံသည့်အတွက် သန္ဓေပျက် ကျစေရန် တရားမဝင် ဆေးဝါးများနှင့် လူမသိစေဘဲ ဝယ်ယူသုံးစွဲကာ ဖြေရှင်းမှုများ ရှိလာသည်ကို တွေ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။

 

 

 

 

 

 

 

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၇

ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကိုဗစ်ပိုးရှိသူ ပြန်လည်တွေ့ရှိလာသည့်အတွက် ပြည်တွင်းရှိ ပရဟိတ လူမှုကူညီရေးအသင်းများအနေဖြင့် ကိုဗစ်အတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများကို ဆောင်ရွက်ထားကြပြီဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ပြည်တွင်းကူးစက်မှု အနည်းငယ်သာ ရှိသေးကြောင်း၊ ပြည်ပမှ ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာသည့် ပြည် တော်ပြန်များထံတွင် ကိုဗစ်တွေ့ရှိမှု များနေကြောင်း၊ လူမှုကူညီရေးအသင်းများအနေဖြင့် လိုအပ်ပါက ကူညီပေး ရန်အတွက် အဆင်သင့် ပြင်ဆင်ထားပြီးပြီဖြစ်ကြောင်း စေတနာရှင် ပရဟိတအသင်းမှ ကိုဝေဖြိုးက CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခုလောလောဆယ်မှာတော့ ကိုဗစ်က ပြန်ဖြစ်နေကြပြီပေါ့နော်။ ပြည်တော်ပြန်တော့ များတယ်ပေါ့ နော်။ ပြည်တွင်း Local ကတော့ နည်းသေးတယ်ပေါ့နော်။ အခုလောလောဆယ်မှာ ကျနော်တို့ ဒဂုံမြို့သစ် အရှေ့ ပိုင်းမြို့နယ်မှာတော့ ၂ ယောက်ပဲ ထွက်သေးတယ်ပေါ့။ တခြားမြို့နယ်တွေကတော့ ၁၄ ယောက် မြောက်ပိုင်းဆို ရင်တော့ ၁၄ ယောက် ထွက်ပြီပေါ့။ အခုက ဘယ်လိုခေါ်မလဲဆို ရပ်ကွက် အတွင်းတွေထဲကို ဖျားနာစစ်ဆေးမှုတွေ က မရှိသေးဘူး။ လိုအပ်ရင်တော့ ကျနော်တို့ဘက်က ကူညီပေးဖို့အတွက် အသင့်ပြင်ထားပြီးပါပြီဗျ။ ကျနော်တို့က တော့ ကျနော်တို့ ရွှေသံလွင်ရုံးမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ တတိယလှိုင်းမှာတုန်းက အောက်ဆီဂျင် စက်ရုံပေါ့နော် အသင်းပိုင် ပရဟိတပိုင် စက်ရုံတော့ လုပ်ထားပြီးပြီလေ။ လက်ရှိလည်း ကျနော်တို့က အဲဒီကနေ အောက်ဆီဂျင် ဖြည့်တာပေါ့ နော်” ဟု ပြောသည်။

ကိုဗစ် လူနာများကို စောင့်ကြည့်နေကြစဉ်

ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ဧပြီလ ၂၆ ရက်နေ့ ထုတ်ပြန်ချက်များအရ ဧပြီလ ၂၅ ရက်နေ့ ၁ ရက်အတွင်း ဓာတ်ခွဲ အတည်ပြုလူနာ ၇၁ ဦးရှိကြောင်း၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအတွင်းမှ ၅၄ ဦး၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ဧရာဝတီ တိုင်းဒေသကြီးတို့မှ ၅ ဦးစီ၊ နေပြည်တော်မှ ၄ ဦး၊ ကရင်ပြည်နယ်မှ ၂ ဦးနှင့် မော်လမြိုင်မြို့နယ်မှ ၁ ဦး တွေ့ရှိခဲ့ ကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ကူးစက်မှု နည်းနေသေးသည့်အတွက် ကိုဗစ်ကုသရေးစင်တာ သီးသန့် ထားရှိထားမှု မရှိသေးသော် လည်း ကိုဗစ်ဖြစ်ပွားသူများကို ဆေးရုံးများ၌ သီးသန့်ထား၍ စောင့်ကြည့်မှုများ လုပ်ဆောင်နေကြောင်း လူမှုကူညီ ရေး လုပ်ဆောင်နေသူများက ပြောသည်။

ကိုဗစ် ပြန်လည် ဖြစ်ပွားလာပြီ ဖြစ်သည့်အတွက် ပြည်သူများအနေဖြင့် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်ထား သည့် ကာကွယ်ရေး နည်းလမ်းအတိုင်း လိုက်နာကြရန် ကျန်းမာရေး အသိပညာပေးဌာနခွဲ၊ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကျန်းမာရေး သတိထားနေကြစဉ်

၎င်းက “အဓိကတော့ ပြန်ပြီးတော့ပေါ့နော် သတိထားဖို့ လိုတာပေါ့နော်။ Mask တပ်တယ်။ ခပ်ခွါခွါ နေဖို့ပေါ့နော်။ ကာကွယ်ရေးနည်းလမ်းတွေ ကျနော်တို့ကတော့ ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံမှုတွေ၊ ထပ်ဆောင်း ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံ မှုတွေကို မပျက်မကွက် ဆောင်ရွက်ပါပေါ့။ ကိုဗစ် ၁၉ ပြန်တက်လာတဲ့ အချိန်မှာ ကျန်းမာရေးအသိ၊ ကျန်းမာရေး သတိနဲ့ ကျနော်တို့ MOHS က ထုတ်ပြန်တဲ့ ကာကွယ်ရေး နည်းလမ်းတွေအတိုင်း စနစ်တကျ လိုက်နာပေးပါ” ဟု ပြောသည်။

တချို့သော တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များတွင် ကိုဗစ်ကူးစက်မှု နည်းနေခြင်းနှင့် ဖြစ်ပွားမှု မရှိသေးသည့် အတွက် ကိုဗစ်နှင့်ပတ်သက်၍ ကြိုတင်ပြင်ဆင် ဆောင်ရွက်ထားမှုများ မရှိသေးကြောင်း လူမှုကူညီရေး အသင်း အဖွဲ့များက ပြောသည်။

ကိုဗစ်ပြန်လည် တွေ့ရှိလာပြီးနောက် သင်္ကြန်ရုံးပိတ်ရက် ကာလနောက်ပိုင်း ဧပြီလ ၂၂ ရက်နေ့မှ စတင်၍ ဧပြီလ ၂၆ ရက်နေ့အထိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၃၅ ဦး ကူးစက်ခံထားရပြီ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုသူများမှာရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးမှ ၉၅ ဦး၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးမှ ၄၁ ဦး၊ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးမှ ၁၃ ဦး၊ ကရင်ပြည်နယ်မှ ၈ ဦး၊ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးမှ ၅ ဦး၊ နေပြည်တော်မှ ၄ ဦးနှင့် မွန်ပြည်နယ်မှ ၁ ဦး ဖြစ်သည်။

 

 

 

 

 

 

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၄

အခြားနိုင်ငံများကဲ့သို့ ထိုင်းနိုင်ငံတွင်လည်း ကိုဗစ်ကူးစက်မှုများ ပြန်လည်ဖြစ်ပွားနေပြီး ကူးစက်မှုနှုန်းများ ပြန်မြင့် လာပါက မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအတွက် အဓိက ထိခိုက်နိုင်ကြောင်း ထိုင်းတွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ် သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့အပြင် ပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်းကလည်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတစ်ဦးသည် ကိုဗစ်ပိုးတွေ့ရှိပြီးနောက် သေဆုံး သွားခဲ့ကာ သေဆုံးရသည့်အကြောင်းအား ထိုင်းကျန်းမာရေးဌာနမှ မထုတ်ပြန်သော်လည်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများ အနေဖြင့် အထူးသတိထား ဂရုစိုက်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။

FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက “တချို့နေရာတွေဆိုရင် အရေးပေါ် ပြုစုစောင့်ရှောက်ရေးစခန်းတွေ တောင် ယာယီစခန်းတွေတောင်မှပဲ သူတို့ ပြင်ဆင်နေတယ်လို့ပြောတယ်။ ဒါကတော့ သတိထားရမယ်။ ဘယ် လောက် ဖြစ်တယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့ သေချာပြောလို့မရဘူးပေါ့။ သူတို့ကတော့ အဲဒီလောက်ပဲပြောတာ။ ဒါပေ မယ့် အဲဒီလောက်ပြောတယ်ဆိုရင် အနည်းဆုံးတော့ ၁၀ နဲ့တော့ မြှောက်လိုက်တော့။ များသောအားဖြင့် ဖုံးကွယ် တယ်လေ သူတို့က။ တကယ်လို့ဖြစ်ပြီဆိုတာနဲ့ အသွားအလာတွေရပ်မယ်၊ လုပ်ငန်းတွေရပ်မယ်ဆိုရင် နံပါတ်တစ် ကျနော်တို့အလုပ်သမားတွေပဲ အရင်ဆုံး ထိမှာပဲ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အလုပ်ရှင်တွေကတော့ သူတို့ နိုင်ငံမှာက သူတို့နိုင်ငံသားဆိုရင် သဘောက လူမှုဖူလုံရေးအရ အစိုးရကနေ ထောက်ပံ့ကြေးတို့ ဒါတွေက သူတို့က နည်းနည်း သူတို့လူမျိုး၊ သူတို့အလုပ်သမားတွေဆိုရင် လုပ်နိုင်တယ်ဆိုပေမယ့် ကျနော်တို့လိုမျိုး အလုပ်သမားတွေက အများ စုက လူမှုဖူလုံရေးဘာတွေက ဝင်ထားတဲ့လူတွေက ဒီလောက်မများဘူးလေ။ နောက်ပြီးရင် မိသားစုများတဲ့လူတွေ လက်ရှိမှာတောင်မှ အထောက်အထားနဲ့ပတ်သက်လို့ ကုန်ကျစရိတ်တွေ မြောက်များစွာ အကုန်ကျခံနေရလို့ အကြွေးတွေနဲ့ အဲဒီလိုဖြစ်နေတယ် အများစုပေါ့နော်။ ဆိုတော့ ဒီပြဿနာတွေက အလုပ် လက်မဲ့ပြဿနာတွေ၊ နေထိုင်ခွင့် ဒါတွေအကုန်လုံးကြုံမှာ ပြဿနာတက်မှာ” ဟု ပြောသည်

ထိုင်းကျန်းမာရေးဌာနက ဆေးထိုးနေကြစဉ်

ထို့အပြင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းပိုး အိုမီခရွန်မျိုးကွဲ XBB.1.16 အား တွေ့ရှိထားကြောင်း၊ ၎င်းရောဂါ အမျိုးအစားသည် လျင်မြန်ကူးစက် လွယ်သည့်အပြင် ကိုဗစ် ကာကွယ်ဆေးအားလည်း တိမ်းရှောင်နိုင်စွမ်း ရှိသည်ဟု ထိုင်းအခြေစိုက် Chiang Mai News သတင်းဌာနတွင် ဖော်ပြထားသည်။

သို့သော် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအနေဖြင့် မိမိတစ်ကိုယ်ရည်အတွက် ကျန်းမာရေးကာကွယ် စောင့် ရှောက်မှုများကို ကိုဗစ် စတင်ဖြစ်ပွားသည့် အချိန်ကာလများအတိုင်း လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း MWRN မှ အကြံပေး ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “၂ နှစ်ကျော်ကျော် ဒီ COVID-19 ဖြစ်သွားတဲ့အခါမှာ နဂိုက နှာခေါင်း၊ ပါးစပ် ပိတ်တဲ့အကျင့်ကို မြန်မာတွေ က လုံးဝ လက်မခံဘူး။ သူတို့နေရထိုင်ရ ကျဉ်းကျပ်တယ်။ အဆင်မပြေဘူး။ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ အုပ်ချုပ်ပုံ နည်းစနစ်က ဒေသ ၇၇ ခုရှိတယ် ခရိုင်။ အဲဒီခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေကနေ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် သင့်လျော်သလို စီမံအုပ်ချုပ်ကြ တာ။ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ဖို့ နည်းစနစ်တွေ၊ လက်ကို အယ်လ်ကိုဟောနဲ့ ဆေးကြောတာတွေ၊ စက်ရုံထဲကို ဝင် တာ၊ ထွက်တာနဲ့ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုတွေ စနစ်တကျ စစ်ဆေးပြီးမှ ဝင်ရတာတွေ၊ ထွက်ရတာတွေ လုပ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် အကယ်၍များ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနကနေမှ COVID-19 တကျော့ပြန် ပြန်ဖြစ်လာပါပြီ အထူးဂရုစိုက် နေထိုင်ကြပါဆိုရင် နဂိုကတည်းက ၂ နှစ်ခွဲ ၃ နှစ်နီးပါးလောက် အသားကျနေတဲ့ အတွက်ကြောင့် ထွေထွေထူးထူး အန္တရာယ်မရှိလောက်ဘူးလို့ သုံးသပ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းငါးဖမ်းလှေမှာ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုင်းတွင် ကိုဗစ်ကူးစက်မှုများ ပြန်လည် ဖြစ်ပွားလာခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ သင်္ကြန်ကာလအတွင်း ခရီးသွားလာ ကြမှုနှင့် ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲများသည်လည်း တစ်ခု အပါအဝင်ဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းတွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမား အရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူများက သုံးသပ်သည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများ အနေဖြင့် ထိုင်းအာဏာပိုင်များမှ ထုတ်ပြန်သည့် သတင်း အချက် အလက်များအား အမြဲမပြတ် စောင့်ကြည့် လေ့လာနေသင့်ကြောင်းနှင့် သတိပြု နေထိုင်သင့်ကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က အကြံပြု ပြောကြားကြသည်။

 

 

 

 

 

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၀

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ဧပြီလ ၈ ရက်နေ့မှစတင်ကာ ကိုဗစ်ကူးစက်မှုနှင့် သေဆုံးမှုများ ပိုမိုမြင့်တက်လာသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံသား အလုပ်သမားများ၊ ဒုက္ခသည်များ အထူးဂရုစိုက်ကြရန် မလေးရှားရောက် မြန်မာများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ နောက်ဆုံးအချက်အလက်များအရ ဧပြီ ၈ ရက်နေ့အထိ ၁၄ ရက်တာ ကာလအတွင်း အတည်ပြုထားသော ကိုဗစ်ကူးစက်ခံရသူဦးရေသည် ၈၇ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ပြန်မြင့်တက် လာခဲ့သည့်အပြင် သေဆုံးမှုမှာလည်း ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းတိုးလာကြောင်း နိုင်ငံတကာသတင်းဌာနတစ်ခုဖြစ်သည့် CNA သတင်းဌာနတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ထို့အပြင် နှာခေါင်းစည်းများကို ပြန်လည်တပ်ဆင်ကြရန် ကျန်းမာရေးအာဏာပိုင်များက လူထုအား တိုက်တွန်း ထားသည့်အတွက် မလေးရှားတွင် နေထိုင် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေကြသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် သတိပြု ဂရုစိုက်ကြရန် မလေးရှားတွင် မြန်မာများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားရှိ စက်ရုံတစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

ဦးဘာဘူကြီးက “စက်ရုံတွေမှာဆိုရင်လည်း ကွက်ကြား ကွက်ကြား မြန်မာနိုင်ငံသားတွေထဲကလည်း ဖြစ်နေတာ ပဲ။ ဒီလို အနေအထားမျိုးမှာ အရင်လို mask တို့ဘာတို့ ပြန်သုံး၊ လက်တွေဘာတွေ အမြဲတမ်း ဆေးကြောပြီးတော့ social distance အရင်လို ပြန်ပြီးတော့ နေကြရင် ကောင်းတာပေါ့။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အခုက ဟိုအရင်ကလို နေ့စဉ်နဲ့အမျှ တစ်ရက် တစ်ရက် ဘယ်လောက် ကူးစက်တယ်ဆိုတာကို အတိအကျ တင်ထားတာတွေ မရှိတော့ ဘူး။ သို့ပေမယ့်လည်း ကူးစက်မှုက ပြန်မြင့်လာနေတဲ့ အနေအထားမျိုးမှာ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဂရုစိုက်တာ အကောင်း ဆုံးပေါ့နော်။ အခု အနေအထားမျိုးမှာတော့ မလေးရှားအစိုးရ အာဏာပိုင်တွေကလည်း နည်းနည်း ပူပန်မှုတော့ ရှိတာပေါ့။ ဘာလို့ဆို ဒီရက်ပိုင်း အတွင်းမှာပဲ သူတို့ရဲ့ ဟာရီရာယဟာဂျီ(အိဒ်နေ့) နှစ်ကူးကလည်း လာတော့မယ်။ အဲဒီအတွက်ကို သူများတွေ ကလည်း ရွာပြန်တာတို့ လူအများကြီး တွေ့ပြီးတော့ ဆုတောင်းပွဲတို့ ဘာညာ လုပ်တာ တို့ ရှိတာပေါ့နော်။ အဲဒီအတွက် ဒီဟာရီရာပြီးရင် ဒီကူးစက်မှုက များလာလို့ရှိရင်တော့ ဘာတွေဖြစ်မလဲ ဆိုတာ လည်း မသိသေးဘူး။ ဒါပေမယ့် ကျနော့်စိတ်ထင်တော့ ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်းတော့ ရှိမယ်လို့တော့ ထင်တာပဲ။ lockdown တို့ ဘာတို့ အနေအထားမျိုးတော့ သူတို့လည်း အဖြစ်ခံတော့မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ သူတို့လည်း အခုမှ စပြီး တော့ စီးပွားရေး ပြန်ဦးမော့ဖို့ ဦးတည်နေတဲ့ အနေအထားမျိုးမှာ ဒီလိုမျိုး ထိခိုက်ဖို့ အတွက်တော့ သူတို့လည်း အထိအခိုက်ခံမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ထင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မလေးရှား ကျန်းမာရေး အာဏာပိုင်များက နှာခေါင်းစည်းများအား အများပြည်သူ သယ်ယူပို့ဆောင် ရေး၊ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု ဌာနများတွင် မဖြစ်မနေ တပ်ဆင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

သို့သော်လည်း ကျန်နေရာများတွင် တပ်သင့်သည်ဟုသာ တိုက်တွန်းထားပြီး မဖြစ်မနေ တပ်ရမည်ဟု ပြောဆို ထားခြင်း မရှိပေ။

မလေးရှားနိုင်ငံ၏ ကိုဗစ်ကူးစက်မှုသည် ယခုထက် ပို၍ မြင့်တက်လာမည်ဆိုပါက လုပ်ငန်းခွင်များသို့ ထိခိုက် မှုများ ရှိလာနိုင်ကြောင်း ရခိုင်ဒုက္ခသည်များဗဟို(CAR) မှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးညီညီလွင်က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

မလေးရှား နိုင်ငံသူ/သားများကိုတွေ့ရစဉ်

ဦးညီညီလွင်က “ကူးစက်နှုန်းက ဘယ်လောက်များလာမလဲ၊ သေတဲ့ရာခိုင်နှုန်းက ဘယ်လောက် များလာမလဲ ဆို တဲ့ အဲဒီအပေါ်မှာ မူတည်မှာပေါ့။ အထူးသဖြင့်ကတော့ အားလပ်ရက်ဆိုတဲ့ အခါကျတော့ အစိုးရရုံးကလည်း ၃၊ ၄ ရက်ပိတ်တယ်၊ ခရီးသွားလာမှုများတယ်၊ ကျနော်တို့ဆီမှာ သင်္ကြန်လိုမျိုးပေါ့ သူတို့ဆီမှာလည်း ဥပုသ်ထွက်တဲ့ ရက်တွေဆိုတော့ လူအုပ်လိုက် သွားလာမှုတွေ များတဲ့အခါကျတော့ ကူးစက်မှုကတော့ ဒီရက်ပိုင်းအတွင်းမှာ နည်း နည်းလေး များလာနိုင်တယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီနောက်ပိုင်းတစ်ချက် စောင့်ကြည့်ရမှာပေါ့နော်။ တချို့ ကူးစက်မှုများ တဲ့ နေရာတွေကျတော့ အကွက်လိုက် အကွက်လိုက် အစိုးရကနေ ခရီးသွားလာတို့၊ ဆိုင်ဖွင့်တာ စားသောက်ဆိုင် တို့၊ နောက်လုပ်ငန်းခွင်တို့ အဲဒါတွေ ပိတ်တာတွေတော့ ရှိတာပေါ့နော်။ လောလောဆယ်တော့ အဲဒီအဆင့်ထိ တော့ မရောက်သေးပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ကိုဗစ် စတင်ဖြစ်ပွားသည့် အချိန်က မြန်မာနိုင်ငံသားများ အနေဖြင့် အလုပ်အကိုင် ရှားပါးခြင်း၊ အလုပ် မရရှိခြင်းများကြောင့် ဝင်ငွေမရှိသဖြင့် စားဝတ်နေရေးပိုင်းများတွင် အင်မတန် အခက်အခဲများ ဖြစ်ခဲ့ကြ ကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါ ကာလများတွင် သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းရင်းသား အဖွဲ့အစည်းအလိုက် ကူညီထောက်ပံ့ပေးမှုများ လုပ်ဆောင် ခဲ့ရကြောင်းလည်း သိရသည်။

 

 

 

 

 

 

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃

မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားမှ ထိုင်းသို့ သွားရောက်မည့် မြန်မာများအနေဖြင့် ကိုဗစ် ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံပြီးကြောင်း လက်မှတ်တွင် QR code မပါပါက ထိုင်းဘက်မှ ပေးမဝင်ကြောင်း မြဝတီမြို့နယ် အထွေအထွေအုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားအား ကိုဗစ်ကြောင့် ၂၀၂၀ ခုနှစ် မတ်လမှ စတင်ကာ ပိတ်ထား ခြင်းဖြစ်ပြီး ၃ နှစ်နီးပါးအကြာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁၂ ရက်နေ့တွင် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မြဝတီမြို့နယ် အထွေအထွေအုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက “QR code နဲ့ ကာကွယ်ဆေးထိုး လက်မှတ်ပေါ့ အဲဒီဟာထွက်ရင်တော့ ထိုင်းဘက်ကလည်း စစ်တာဖြစ်တဲ့အတွက် သွားလို့ရပါတယ်။ ဒီဘက်က ခွင့်ပြုလိုက်ရင် QR code ထွက်တဲ့ ထောက်ခံစာမပါဘူးဆို ထိုင်းဘက်ကလည်း ခွင့်မပြုဘူးနော်။ အဲဒါတံတား ၁ ရဲ့ ထိပ် ဟိုဘက်မှာ သူတို့က ပိတ်ထားတာပေါ့နော်။ ထိုင်းရဲက သူကစစ်တယ် စစ်တဲ့အချိန်မှာ ပြန်လာရမယ့် အနေ အထားမျိုးရှိမှာပေါ့။ ဒီဘက်က လွှတ်လိုက်တယ်ဆိုရင်တောင် အဓိကက နှစ်ကြိမ်၊ သုံးကြိမ်ဆိုတာထက် ကာကွယ် ဆေးထိုး QR code နဲ့ ပါတဲ့ဟာက ပိုအဆင်ပြေတယ်။ ပထမပိုင်းက QR code မပါလည်း ထိုင်းဘက်က ပေးသွား တဲ့ အနေအထားပေါ့။ နောက်ပိုင်းကျ ထိုင်းဘက်ကလည်း QR code စစ်လာတယ်လို့ပြောလို့။ QR code မရှိရင် ထိုင်းဘက်ကကို စစ်တာဖြစ်နေတာ။ ကျနော်တို့ကလွှတ်လိုက်တယ်ဆိုရင် ထိုင်းဘက်ကစစ်ရင် QR code မပါရင် လက်မခံဘူး။ သွားတဲ့လူတွေက ကျနော်တို့ကို ပြန်ပြန်ပြောတော့ပေါ့နော်။ အဲဒီမှာ ကာကွယ်ဆေးထိုး အထောက် အထား အဓိကစစ်တာကတော့ ကျန်းမာရေး ဝန်ထမ်းတွေပေါ့နော်။ ကာကွယ်ဆေးထိုးလက်မှတ် စစ်ပြီးတော့ တုံကင်ပေးတယ်၊ တုံကင်ပေးပြီးမှ လ.ဝ.က ဆီက သွားပြီးတော့ နေ့ချင်းပြန် ဒါမှမဟုတ် စာအုပ် အဲဒါနဲ့ သွားကြ တယ်။ QR code ထွက်ထားတဲ့ ထောက်ခံစာ ပါရင်တော့ ဘာ အခက်အခဲမှ မရှိပါဘူး။ အဓိကကတော့ အဲဒါတော့ စီစဉ်ပေးရမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းဘက်သို့ ထိုတံတားမှ ဖြတ်သန်းသွားလာမည့်သူများအနေဖြင့် မှတ်ပုံတင်၊ QR code ပါသည့် ကိုဗစ် ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံထားပြီးကြောင်းလက်မှတ်နှင့် ၆ညအိပ် ၇ ရက်သက်တမ်းရှိ ယာယီနယ်စပ်ဖြတ်သန်းခွင့် လက်မှတ် TBP(Temporary Border Pass)၊ ၁၃ ည အိပ် ၁၄ ရက်သက်တမ်းရှိ Border Pass တို့ဖြင့် သွားရောက် နိုင်ကြောင်းသိရသည်။

ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ခွင့်လက်မှတ်

မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတား စဖွင့်ချိန်တွင် ကိုဗစ်ကာကွယ်‌ဆေး ၂ ကြိမ် ထိုးနှံပြီးသူ များအား သွားရောက်ခွင့်ပြုသော်လည်း ယခုနောက်ပိုင်းတွင် ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး ၃ ကြိမ်ထိုးနှံပြီးသူများကိုသာ သွားရောက်ခွင့်ပြုတော့ကြောင်း သိရသည်။

ကာကွယ်ဆေး ၃ ကြိမ်အပြည့် မထိုးနှံရသေးသူများအား မြဝတီ အမှတ်(၁) တံတား ဝင်ပေါက်တွင် ထိုးနှံပေးသည့် အပြင် မြဝတီမြို့ ရပ်ကွက်ရုံးများတွင်လည်း လက်ခံထိုးနှံပေးနေကြောင်း သိရသည်။

ထိုင်းဘက်မှ မြန်မာဘက်သို့ ဝင်ရောက်လာမည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအတွက်လည်း ကိုဗစ် ကာကွယ် ဆေးထိုးနှံပြီးကြောင်းကိစ္စမှာ အခက်အခဲများရှိကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေး နေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေ မြန်မာနိုင်ငံထဲကို ပြန်ဖို့ပေါ့ ထိုင်းကနေ မြန်မာကို ပြန်မယ့်အချိန်မှာ မဲဆောက် ဘက်ကအခြမ်းက ကျန်းမာရေးအာမခံစာရွက်တွေ စစ်တာပေါ့။ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးစစ်တယ်။ အဲဒါမရှိရင် နည်းနည်းလေး အခက်အခဲတွေရှိတယ်ပေါ့။ ပြန်ထွက်ဖို့ခွင့်မပေးတာတွေ ဘာတွေဆိုတော့။ ဆေးသွားထိုးရန် အတွက်လည်း အခက်အခဲကရှိသွားပြန်ရော။ မြန်မာတော်တော်များများက ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး ၂ ကြိမ်ကတော့ လူတိုင်းထိုးပြီးပြီ။ အချို့တွေဆိုရင်တော့ ၃ ကြိမ် ထိုးပြီးသွားပြီပေါ့။ ဆေးထိုးထားတဲ့လက်မှတ် မပြနိုင်ရင်လည်း အဲဒီမှာ ပြဿနာက ရှိပြန်‌ရော။ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေကို တစ်စုံတစ်ရာ ငွေကြေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ထပ်ပြီးတော့ ကုန်လာမယ့် လမ်းပေါက်တွေ ဖြစ်လာနိုင်တာပေါ့။ နောက်တစ်ခုက ငွေကြေး တတ်နိုင်တဲ့သူတွေဆိုရင် ပြဿနာမရှိပေမယ့် သေရေး ရှင်ရေး အတွက် မိဘ၊ ညီအစ်ကို၊ မောင်နှမ အခြားခြား သော အကြောင်းအရာတွေကြောင့် အရေးပေါ် ပြန်ရမယ့်သူတွေအတွက်ဆိုရင် ပိုပြီးတော့မှ အခက်အခဲရှိတယ်” ဟု ၎င်းကပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားမှ ထိုင်းနိုင်ငံသို့ သွားရောက်ကြသည့် မြန်မာများ တစ်ရက်လျှင် လူဦးရေ ၁၅၀ မှ ၂၀၀ ကြားရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့အတူ မြန်မာနိုင်ငံဘက်အခြမ်းသို့ ထိုင်းနိုင်ငံသားများ ဝင်ရောက်မှုများလည်းရှိပြီး အများစုသည် နေ့ချင်းပြန် ဝင်ရောက်ကြခြင်းဖြစ်ကြောင်းနှင့် တစ်ရက်လျှင် လူဦးရေ ၁၀၀ နီးပါးခန့်ရှိကြောင်း လ.ဝ.က စာရင်းများအရ သိရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ရက်နေ့ကလည်း ကိုဗစ်ကြောင့် ပိတ်ထားခဲ့ရသည့် ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်တစ်ခုဖြစ်သော တာချီလိတ်-မယ်ဆိုင် အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေး တံတားအား ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။

 

 

 

 

 

 

 

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၆

ရခိုင်ပြည်နယ်ကို ဆေးဝါးတင်သွင်းခွင့် ပြုထားပြီ ဖြစ်သော်လည်း စစ်တွေမှတဆင့် တခြားသော မြို့နယ်များသို့ ဆေးဝါးပြန်လည် ဖြန့်ဖြူးရာတွင် အခက်အခဲ ရှိနေကြောင်း ရခိုင်ရှိ ဆေးကုန်သည်များနှင့် ဆေးဝါးဖြန့်ချိသူများထံ မှ သိရသည်။

ရန်ကုန်မြို့မှ တဆင့် ရခိုင်ပြည်နယ်၊ စစ်တွေမြို့သို့ ဆေးဝါးတင်သွင်းရာတွင် နယ်/လုံ ဝန်ကြီး၏ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် တင်သွင်း၍ ရသော်လည်း စစ်တွေမြို့မှတဆင့် တခြားသော မြို့နယ်များသို့ ပို့ဆောင်ရာ၌ စစ်ဆေးရေးဂိတ်များက ခွင့်ပြုပေးခြင်းမရှိဘဲ စာရွက်စာတမ်းများ တောင်းခံမှုများ လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု စစ်တွေမှ ဆေးဝါးဖြန့်ချိ နေသူ တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ရန်ကုန်ကနေ စစ်တွေကို လာဖို့လည်း ခက်ခဲတယ်။ ပြည်နယ်အချင်းချင်း မဟုတ်သေးဘူး။ နောက်ပြီး တော့ စစ်တွေရောက်ပြီး တခြားမြို့နယ်ကို ထွက်ဖို့လည်း တော်တော်လေးကို ခက်ခဲနေတယ်။ လောလောဆယ် မြောက်ဦးဆိုရင် ပိုဆိုးတယ်။ ကျောက်တော်ဆိုရင် ပိုဆိုးတယ်။ ကျောက်ဖြူကို ကျနော်တို့ လုံးဝ သယ်ခွင့်မရှိဘူး။ နယ်လုံပါလည်း သယ်ခွင့် မပေးဘူး။ ဒေသန္တရအမိန့်အရ ပေးထားတဲ့ဟာကျတော့ နယ်လုံတင်ဖို့က နည်းနည်း ခက်ခဲတယ်။ ကာစတန်မာက အော်ဒါတင်တာနဲ့ ကျနော်တို့ ပစ္စည်းပို့ဖို့အတွက် ကျောက်ဖြူကို ကျနော်တို့ ပို့မယ် နော် အဲဒါဆိုရင် ကျနော်တို့က နယ်လုံတင်တဲ့အခါမှာ ရက်က နောက်ကျသွားတယ်။ စစ်တွေက ပို့တဲ့ဟာ ဆိုရင် ကျနော်တို့က တစ်ပတ် နှစ်ပတ်လောက် ရောက်မယ်ဆိုတော့ ရန်ကုန်က ပို့လိုက်ရင် ပိုမြန်သွားတာပေါ့။ အဲလိုပဲ သွားပါတယ်။ ရှင်းရှင်းပြောရရင် တစ်မြို့နယ်မှ အဆင်မပြေဘူး။ ကျနော်တို့ဘက်မှာတော့ စစ်တွေကပို့တဲ့ဟာဆို ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တော ရှိမယ်နော်။ ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦး၊ မင်းပြားရှိမယ်။ တောင်ပိုင်းပေါ့ အဲဒီမြို့ကို ပို့ရတဲ့အခါမှာ တော်တော်လေးကို ခက်ခဲတယ်။ အပေါ်က တစ်မျိုး၊ အောက်က ငယ်သားတွေက လမ်းကြောင်းက ဖွင့်တယ်လို့ပြောတယ် ဒါပေမယ့် အောက်မှာက တစ်မျိုး ဖြစ်နေတယ်။ အောက်မှာဖြစ်နေတာက တစ်ခုပေါ့။ အပေါ်ကတော့ ခွင့်ပြုထားတယ် ဒါပေမယ့် ဂိတ်မှာကျတော့ ခွင့်မပြုပြန်ဘူး။ အကုန် စာရွက်စာတမ်း ပြန်တောင်း တယ်” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်က ဆေးဆိုင်တစ်ဆိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

စစ်တွေမြို့မှတဆင့် တခြားသော မြို့နယ်များသို့ ဆေးဝါးဖြန့်ချီရာတွင် အခက်အခဲ ရှိနေသည့်အတွက် ဆေးကုန် သည်များသည် စစ်တွေမှတဆင့် ပို့ဆောင်ခြင်း မလုပ်ဘဲ ရန်ကုန်မှတဆင့် မြောက်ဦး၊ ကျောက်ဖြူ စသည့် မြို့နယ် များသို့ တိုက်ရိုက် ပို့ဆောင်ခြင်းများကို လုပ်ဆောင်နေရသည်ဟု သိသည်။

ဆေးဝါးဖြန့်ချိ ရာတွင် ယခုကဲ့သို့ အခက်အခဲ ရှိနေသည့်အတွက် ဆေးဖြန့်ချီသည့် ကုမ္ပဏီများနှင့် ဆေးဝါးမှီခို အသုံးပြုနေကြသူများတွင် အခက်အခဲများ ရှိသည်ဟု သိရသည်။

လက်ရှိတွင် မြို့နယ်တစ်ခုမှ တစ်ခုသို့ ပို့ဆောင်ရာတွင် ဈေးကြီးပေးပြီး မှောင်ခိုသဘောဖြင့် ပို့ဆောင်နေရသည့် အတွက် တချို့သော ဆေးဈေးနှုန်းများသည် ကျဆင်းမှု မရှိကြောင်း၊ ဆက်လက်၍ ဆေးဝါးဖြန့်ချိ ရာတွင် အခက် အခဲ ရှိနေမည်ဆိုပါက ဆေးဝါးပြတ်လပ်မှု ဖြစ်လာနိုင်သည်ဟု စစ်တွေမှ ဆေးဝါးဖြန့်ချိ နေသူက ဆက်ပြောသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော် (အေအေ)တို့ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လက တကျော့ပြန် တိုက်ပွဲပြင်းထန် နေချိန်တွင် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ကုန်လမ်းနှင့် ရေလမ်းတချို့ကို ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။ ထိုသို့ ပိတ်ပင်ခြင်းကြောင့် ဆေးဝါးဖြန့်ချိ ခွင့်များလည်း ပိတ်ခံခဲ့ရသည်။

အပစ်အခတ် ရပ်စဲပြီးနောက် ဆေးဝါးများကို ပြန်လည် တင်သွင်းခွင့် ပြုသော်လည်း လက်ရှိတွင် ရန်ကုန်မှတဆင့် စစ်တွေသို့ ဆေးဝါးတင်သွင်းရာ၌ နယ်/လုံ၏ ခွင့်ပြုချက်လိုအပ်ခဲ့သည်။ နယ်/လုံ၏ ခွင့်ပြုချက်သည် အချိန်ကြန့် ကြာမှုများ ရှိနေသေးသည်ဟု ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်အောင်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်က ဆေးဆိုင်တစ်ဆိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “လောလောဆယ်ကတော့ ကျနော်တို့ ဒီဘက်ကို စစ်တွေထိကတော့ နယ်/လုံပါမစ်နဲ့ သွားနေပြီပေါ့လေ။ ဒါပေမယ့် တစ်ခုရှိတာက ကျနော်တို့ နယ်လုံရဲ့ ပါမစ်ဆိုတာက ကျနော်တို့ ခွင့်ပြုချက် တင်လို့ရှိရင် ပေးတဲ့ ကျတယ်ဆိုလို့ရှိရင် အရင်တုန်းကတော့ လုံးဝ ပိတ်ထားတဲ့အတွက် ပစ္စည်းပြတ်လပ်မှုတွေတော့ တော်တော်လေး ကြုံတွေ့ရတာပေါ့လေ။ ဒါပေမယ့် အခုကတော့ ရတော့ ရနေပါပြီ။ ရနေပြီဆိုတဲ့အတွက် ဈေးနှုန်းကတော့ ပြန်ပြီး တော့ နည်းနည်းလေး တည်ငြိမ်လာတဲ့ အနေအထားတော့ ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် ပစ္စည်းတွေကတော့ ဘယ်လိုဖြစ်လဲ ဆိုတော့ ကုန်သည်တွေကတော့ နည်းနည်းလေး ပြောရင်တော့ ချက်ချင်း မရဘူးပေါ့။ အရင်လိုတော့ သိပ်မမြန် သေးဘူး။ ကျနော် ကုန်သည်တွေကို မေးကြည့်လိုက်တော့ သူတို့တင်ပြတဲ့ဟာတွေက တအားကြီးတော့ မြန်တာ တော့ မဟုတ်သေးဘူး။ အရင်တုန်းက ကျနော်တို့ တင်လိုက်လို့ရှိရင် ၁ ရက်နဲ့ကျတယ်။ ၂ ရက်နဲ့ကျတယ်။ တစ်ခါတလေကျရင် နေ့ချင်းတောင် ကျတာရှိတယ်။ လက်ရှိ အခြေအနေကတော့ နည်းနည်းလေး စောင့်ရတဲ့ အနေအထားတွေ ရှိတယ်လို့ ကျနော့်ကို ပြောကြတယ်” ဟု ပြောသည်။

ရန်ကုန်မှတဆင့် ဆေးဝါးတင်သွင်းရာတွင် ကုန်လမ်းကြောင်းဖြင့် တင်သွင်းပါက စစ်ဆေးရေးဂိတ်များစွာကို ဖြတ်သန်းရသည့်အတွက် အချိန်ကြန့်ကြာမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ကုန်သည်များက လေကြောင်း လမ်းဖြင့် သယ်ယူမှုများ လုပ်ဆောင်ခြင်းများလည်း ရှိသည်ဟု ဆေးကုန်သည်များက ပြောသည်။

 

 

 

 

 

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၃၁

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် အပစ်အခတ်ရပ်စဲပြီးနောက် တစ်လခန့်အကြာတွင် ဆေးဝါးနှင့် ကုန်ပစ္စည်းများ ပြန်လည် သယ်ယူခွင့် ရရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ်ထံမှ သိရသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ပြီးခဲ့သည့် နိုဝင်ဘာလ ၂၆ ရက်က ရက္ခိုင့်တပ်တော် (AA)နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ အပစ် အခတ် ရပ်စဲပြီးနောက် ကုန်းလမ်းကြောင်းနှင့် ရေလမ်းကြောင်းကို ပြန်လည် ဖွင့်ပေးခဲ့သော်လည်း အဓိက အရေးပါသည့် ဆေးဝါးများကို ပိတ်ပင်ထားခဲ့သည်။

သို့သော် အပစ်အခတ်ရပ်စဲပြီး တစ်လခန့်အကြာ လက်ရှိတွင် ဆေးဝါးတချို့ကို အကန့်အသတ်ဖြင့် ပြန်လည် တင်သွင်း သယ်ယူခွင့် ပြုလိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း၊ သို့သော်လည်း တင်သွင်းခွင့်ပါမစ် ယခင်ကကဲ့သို့ လျင်မြန်စွာ ရရှိမည် မဟုတ်သေးကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်အောင်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဆေးဝါးတွေကတော့လေ လက်ရှိ အနေအထားကတော့ ရခိုင်ပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့ဆီကတော့ ခွင့်ပြုချက် က ရတော့ ရနေပြီ စပြီးတော့ ရနေတယ်လို့တော့ ပြောပါတယ်။ သူတို့ ခွင့်ပြုချက် စပေးတာကတော့ တစ်ပတ် လောက် ရှိပြီပေါ့လေ။ တစ်ပတ်လောက် ရှိပြီလို့တော့ ပြောပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ခွင့်ပြုချက်က အရင်လိုတော့ ချက်ချင်းတင်ပြီးတော့ ချက်ချင်း မရသေးဘူးပေါ့လေ။ လောလောဆယ်မှာ သူတို့ပြောတာကတော့ အရင်ရှေ့က တင်ထားတဲ့ အစောင်တွေကလည်း များတယ် အဲဒီအခြေအနေလေးတွေ ရှိတယ်။ နောက်တစ်ချက်ကတော့ အခုမှ စဖွင့်ပေးခါစဆိုတော့ လက်ရှိကတော့ ပါမစ်တင်လို့ရှိရင် ၄/၅ ရက်လောက်တော့ အနည်းဆုံး ကြာသေးတယ် ဆို ပြီးတော့ သူတို့ကတော့ ပြောပါတယ်။ ရခိုင်အစိုးရရဲ့ နယ်/လုံရဲ့ လက်မှတ်ပါမှ စစ်ဆေးရေးဂိတ်တွေက လွှတ်ပေး မယ်ပေါ့လေ။ အဲလိုပုံစံမျိုးနဲ့ လုပ်ထားတာပါ” ဟု ပြောသည်။

ဆေးဝါးများ ရောင်းချနေသော ဆိုင်တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ် 

ထိုသို့ ဆေးဝါးများကို သယ်ဆောင်ခွင့် ပြုလိုက်ပြီ ဖြစ်သည့်အတွက် လက်ရှိ ၂ ဆခန့် မြင့်တက်နေသည့် ဆေးဝါး ဈေးနှုန်းများသည် မကြာခင် ပြန်ကျလာနိုင်သည်ဟု ဒေသတွင်း လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောကြသည်။

လက်ရှိတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း၌ ဆေးဝါးဈေးနှုန်းများသည် ၂ ဆခန့် မြင့်တက်လျက်ရှိနေပြီး တချို့သော ဆေးဝါးများသည် ပြတ်လပ်နေမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ လူကြီးများသောက်သည့် ဆေးဝါးများထက် ကလေး ဆေးဝါးမျာသည် ပို၍ ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်နေသည်ဟု ရခိုင်ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။

“လောလောဆယ် ကျနော်တို့ ရခိုင်ဘက်မှာ ဘာအခက်အခဲ ရှိလဲဆိုတော့ လူကြီးဆေးက ပြဿနာမရှိဘူး ထားပါ ကလေးဆေးက ပိုပြဿနာရှိတယ်။ ကလေးဆေးက အရည်ပုလင်းတွေ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ကားနဲ့သယ်တဲ့ အပြင် သင်္ဘောနဲ့ သယ်တဲ့အကြောင်း ရှိမှာပေါ့။ အဲဒါကိုပါ ပိတ်ထားတော့ သယ်ရ တော်တော်လေး ခက်သွား တယ်။ ကလေးတွေအတွက် ဆေးကကျတော့ ပြည်မမှာ ၂၀၀၀ နဲ့ရတဲ့ဟာတစ်ခုက ဒီဘက်မှာ ၇၀၀၀ ပေးပြီး သောက်နေရတော့ အဲဒါတော့ မတရားဘူးပေါ့၊ အဲဒါတော့ ကျနော် ခံစားရပါတယ် ရှင်းရှင်းပြောရရင်” ဟု ပြော သည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ဆေးဝါးတင်သွင်းခွင့် ကန့်သတ်ထားခြင်းကြောင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင် မိခင်များနှင့် ကလေးငယ် များသည် ကာကွယ်ဆေးများလည်း မထိုးနှံကြရကြောင်း၊ နာတာရှည်ရောဂါ ဝေဒနာရှင်များလည်း ဆေးများကို ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်စွာဖြင့် ဝယ်ယူနေကြရပြီး ဆေးရုံနှင့် ဆေးခန်းများ၌ ပိုးသတ်ဆေးနှင့် ဆေးဝါးတချို့ ပြတ်လပ်မှု ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု ရခိုင်ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိ ဆေးဝါးများကို ပြန်လည် ခွင့်ပြုရာတွင် အချိန်ကြန့်ကြာမှုများ ရှိနေသည့်အတွက် တချို့သော ဆေးဝါးများ သည် သက်တမ်းကုန်ဆုံးရက်များ ရှိနေခြင်းကြောင့် လွယ်ကူလျင်မြန်စွာ ဆောင်ရွက်ပေးရန် လိုအပ်သည်ဟု ဆေးကုန်သည်၊ ဆေးကုမ္ပဏီများနှင့် ဒေသခံများက လိုလားနေကြသည်။

 

 

 

 

 

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၂

ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ ဆေးဝါးသယ်ဆောင်ခွင့်များကို ရခိုင်ပြည်နယ် စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီမှ တားမြစ်ထားခြင်းကြောင့် ဆေးဝါးလက်ကျန်များ နည်းပါးလာနေသလို တချို့သော ဆေးဝါးများသည် ပြတ်လပ်နေပြီဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်ဒေသခံများ၊ ဆေးဝါးကုမ္ပဏီများနှင့် ဆေးဝါးတင်သွင်းသည့် ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ မည်သည့် ဆေးအမျိုးအစားမှ တင်သွင်းခွင့် မရသည့်အတွက် လက်ကျန်ဆေးဝါးများကို ထိန်း၍ သောက်သုံးနေရကြောင်း၊ ငွေကြေးတတ်နိုင်သူများအနေဖြင့် ရေရှည်သောက်သုံး နေရသည့် ဆေးဝါးများကို ရန်ကုန်မြို့မှတဆင့် ဈေးနှုန်းကြီး ပေးဝယ်နေကြရကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်အောင်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အကုန်လုံးကတော့ ပစ္စည်းပြတ်တဲ့ ဆေးဝါးတွေလည်း တော်တော်လေး များလာပြီပေါ့နော်။ လက်ကျန် ဆေးဝါးတွေနဲ့ပဲ ထိန်းထိန်းပြီးတော့ သုံးနေရတော့ တော်တော်လေး ပြတ်နေပြီဆိုတဲ့ အနေအထားတွေတော့ ရှိနေပါပြီ။ သက်ကြီးပိုင်းတွေ သောက်သုံးနေတဲ့ နှလုံးဆေးတို့၊ ဆီးချိုဆေးတို့၊ သွေးတိုးဆေးတို့ ဆိုရင်လည်း မရှိမဖြစ် တဲ့ အရာတွေဆိုတော့ တချို့တတ်နိုင်တဲ့ သူတွေကျတော့ သူ့ဟာသူ ရန်ကုန်ကနေ သူတို့အစီအစဉ်နဲ့ သူတို့ မှာကြ ပြီးတော့ ဒီလိုပဲ သူတို့မှာပြီးတော့ သောက်နေရတယ်။ ဈေးကြီး ပေးနေရတာပေါ့လေ” ဟု ပြောသည်။

ဆေးဆိုင် တစ်ဆိုင်တွင် ဆေးဝါးများ ဝယ်ယူနေကြစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၄ ရက်က ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ဆေးဝါးလက်ကျန် နည်းပါးနေခြင်းကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်ကြီးများအသင်းချုပ်မှတဆင့် ဆေးဝါးများ တင်သွင်းပြီး ဖြန့်ဖြူးပေးရန် ရခိုင်ပြည်နယ်မှ ဆေးကုမ္ပဏီများနှင့် ဆေးကုန်သည်များက တင်ပြတောင်းဆိုခဲ့ကြောင်း၊ သို့သော် ယနေ့အချိန်ထိ ပြည်နယ် ကောင်စီထံမှ အကြောင်းကြားချက် မရရှိသေးကြောင်း ဆေးဝါးကုန်သည်များက ပြောသည်။

နေ့စဉ်သောက်သုံး နေရသည့် ဆေးဝါးများသာမက ရေရှည်သောက်သုံးနေရသည့် တီဘီဆေးများ၊ HIV ပိုးရှိသော လူနာများ သောက်သုံးနေရသည့် ဆေးဝါးများ ပြတ်လပ်နေကြောင်း၊ ထို့ပြင် ဆေးရုံများနှင့် ဆေးခန်များတွင် အသုံးပြုနေသည့် ပိုးသတ်ဆေးများလည်း ပြတ်လပ်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ ဆေးဝါးများ ပြတ်လပ်ခြင်းနှင့် ဆေးလက်ကျန်များ နည်းပါးလာခြင်းကြောင့် ဈေးနှုန်းများ ၂ ဆခန့် မြင့်တက်လာကြောင်း ကျောက်တော်မြို့နယ်မှ ဒေသခံ မမြမြသိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဆေးဝါးက ပြတ်တဲ့နေရာမှာ ပြတ်တာပေါ့လေ။ ဆေးဝါးက သယ်ခွင့်မှ မရှိတာ။ ၂ ဆလောက် တက်သွား တာပေါ့။ ဥပမာ ၅၀၀ နဲ့ ဝယ်နေရတဲ့ဟာဆိုရင် ၁၀၀၀ ပေါ့။ ၁၀၀၀ နဲ့ ဝယ်နေရတဲ့ဟာဆိုရင် ၂၀၀၀ ပေါ့ အဲလိုမျိုး ပေါ့။ အခုဆိုရင် ကိုယ်ဝန်ဆောင်တွေတောင်မှ မေးခိုင်ကာကွယ်ဆေးတွေ ဘာတွေ မထိုးရဘူးလေ။ တီဘီဆေးတွေ ဆိုလည်း ပေးမသယ်ဘူးလေ။ ဆေးဆို ဘာမှ ပေးမသယ်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

အေအေတပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ် 

ပြည်သူများ အဆင်ပြေစေရန်အတွက် အရေးကြီးသည့် ဆေးဝါးများကို အုပ်စုလိုက် ခွဲခြား၍ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် တင်သွင်းခွင့် ပြုပေးစေလိုကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်အောင်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လူတိုင်း အသုံးပြုနေကြရတဲ့ ဆေးဝါးတွေလည်း ရှိတယ်။ ပြီးရင် ကလေးတွေ သောက်သုံးနေတဲ့ ကလေး တွေအတွက် ဆေးတွေ ရှိတယ်။ ဆိုတော့ ဒီဆေးတွေအပေါ်မှာ တာဝန်ရှိတဲ့ သူတွေကတော့ စဉ်းစားပြီးတော့ ဒီဆေးတွေကတော့ ခွင့်ပြုချက်နဲ့ သွားပါ။ ဒီဆေးတွေကတော့ ခွင့်ပြုချက်မလိုဘဲ သွားပါ အဲလိုမျိုးလေးတွေ ကျနော်တို့ အုပ်စုလိုက် ခွဲပြီးတော့ ခွင့်ပြုပေးနိုင်မယ်ဆိုရင်တော့ တော်တော်လေး ပြည်သူတွေရော၊ ပြောမယ်ဆို ရင် ဒီဘက် ကုန်သည်တွေအတွက်ပါ တော်တော်လေး အဆင်ပြေသွားနိုင်တဲ့ အနေအထားတော့ ရှိပါတယ်ဗျ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း၌ ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ကြား တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွား လျက်ရှိနေကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ် တောင်ပိုင်းမှ မြောက်ပိုင်းသို့ သွားရောက်သည် ရေလမ်း၊ ကုန်းလမ်းများကို ဖြတ်သန်း သွားလာခွင့် ကန့်သတ်ထားကြောင်း၊ အလားတူ ဆေးဝါးများ လွယ်လင့်တကူ သယ်ဆောင်ခွင့်ကိုလည်း ကန့်သတ် ထားကြောင်း သိရသည်။